Тошкент Тиббиёт Академияси

Қичиштирувчи газларнинг умумий токсик таъсири ва заҳарланиш клиникаси

Кимёвий мода номи	Ишлатилиши	Ум.заҳарли таьсири	Заҳарланиш клиникаси
Хлор - газ, яшил рангли, спирт эфир ва бошқаларда эрийди Олтингугурт тўрт оксиди –газ ва рангсиз спирт, уксус, сульфат кислота ва эфирда эрийди Азот тўрт оксиди - нитрогазлар, қизил кунгир рангли	Рудалардан металларни ажратиб олишда, дезинфекциялашда, хлорлашда, оқартиришда, хлорид кислота олишда ишлатилади Рудалардан олтингугурт, мис, кальций оксиди эритиб ва ёндириб олишда ишлатилади, сульфат кислота олишда, нефтни қайта ишлашда, жун-шойи, муйна, шакар, унларни оқартирувчиси сифатида ишлатилади Нитрат кислота синтезида, буеклар, фотопленкалар, угитлар олишда ишлатилади	Тери ва шиллиқ қаватларига Қичиштирувчи таьсир килиб, некроз чақиради, катта қонцентрацияси нафас йўлларининг юқори қисмларини шикастлайди Юқори қонцентрацияда юқори нафас йўлларига таъсир қилади, мода алмашинуви ва ферментатив жараёнларни бузади. Кон, ички органларга таъсир кўрсатади. Упка шиши, нитрат ва нитритлар ҳосил бўлиб, қон-томирларни кенгайтиради ва қон босимининг пасайишига олиб келади. Нитритлар оксигемоглобинни метгемоглобинга айлантиради.	Утк. заҳарланиш: бугилиш, йўтал, кукракда огрик, овоз боглами ёрикларининг спазми юқори қонцентрацияси рефлектор йўли билан чақиради. Сур. заҳарланиш: бурун тусикларининг кийшайиши, ўткир дерматит, экзема, эмфизема, пневмосклероз Утк. заҳарланиш- 20-30 мг/м^3 шиллиқ қаватга таьсир этади. Концентрация ошган сари таьсири ҳам кучаяди ва улимга олиб келади. Упкада қон айланишни тўхтатади. Сур. заҳарланиш: юқори нафас йўлларини ялигланиши, бронхитлар, анемия, тишларни ва жигар функциясини бузилиши Утк. заҳарланиш: 6 соатдан кейин ривожланади, 4-та формада кечади. 1- юқори нафас йўлига таьсир килиб, ўпка шишини чақиради. 2-қайтар шакли бевосита қонга таьсир қилади. 3-шок, бугилиш, нафас тўхташи. 4- комбинациялашган шакл (1+2). Сур. заҳарланиш: юқори нафас йўлининг сурункали заҳарланиши, сурункали бронхит, мода алмашинувининг бузилиши.