Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг



Download 12,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet326/411
Sana09.07.2021
Hajmi12,49 Mb.
#113758
1   ...   322   323   324   325   326   327   328   329   ...   411
Bog'liq
ANATOMIYA-MAJMUA

AYOLLAR TANOSIL A‟ZOLARI 

Ayollar  tanosil  a‘zolari  ichki  va  tashqi  tanosil  a‘zolaridan  tashkil  topgan.  Ichki 

tanosil  a‘zolari  bir  juft  tuxumdon  –  ovarium,  bachadon  naylari  –  tuba  uterina, 

bachadon – uterus va qin – vagina dan iborat. Tashqi tanosil a‘zolariga esa katta va 

kichik jinsiy (uyatli) lablar, klitor va qizlik pardasi kiradi. 

 

Bachadon, tuxumdon, bachadon naylari va qin. 



1–fundus  uteri;  2–tuba  uterina;  3–lig.  ovarii  proprium;  4–lig.  teres  uteri;  5–

corpus  uteri;  6–cervix  uteri;  7–peritineum;  8–vagina;  9–plica  rectouterina;  10–lig. 

latum  uteri;  11–margo  liber  ovarii;  12–ovarium  (facies  medialis);  13–appendix 

vesiculosa;  14–fibria  ovarica;  15–lig.  suspensorium  ovari;  16–ostium  abdominalae 




 

399 


tubae  uterinae;  17–fimbriae  tubae;  18–ampulla  tubae  uterinae;  19–ductus  epoophori 

longi-tudinalis;  20–epoophoron  (ductuli  transversi);  21–tuba  uterina;  22–

mesosalpinx; 23–isthmus tubae uterinae; 24–lig. ovarii proprium; 25–lig. teres uteri. 

 

Tuxumdon  (ovarium,  152)  bir  juft  bo‘lib,  uzunligi  2–3  sm,  qalinligi  1  sm 

keladi,  u  bachadon  naylari  tagida  joylashgan.  Uning  ichkari  va  tashqariga  qaragan 

facies medialis et lateralis ikki  Yuzasi, oldingi margo mesovaricus va orqaga margo 

liber  qaragan  ikki  qirg‗og‗i  tafovut  qilinadi.  Tuxumdonning  pastki  uchi  extremitas 

uterina  lig.  ovarii  proprium  orqali  bachadonga  bog‗langan  bo‘lsa,  tashqi  Yuzasi 

kichik  Chanoqning  Yon  devoriga  tegib  turadi.  Oldingi  botiq  qirg‗oqda  tuxumdon 

darvozasi  –  hylus  ovarii  dan  tuxumdon  ichiga  qon  tomir  va  venalar  kiradi  va 

bachadonning keng boylami lig. lata uteri orqali bachadon bilan tutashadi. Tuxumdon 

ikki  xil  –  po‘stloq  moddasi  va  ichkarida  joylashgan  tomirli  mag‗iz  moddadan 

tuzilgan,  bu  moddada  biriktiruvchi  to‘qima  va  nervlarni  ham  ko‘rish  mumkin. 

Tuxumdon  po‘stloq  moddasining  asosiy  qismi  bo‘lgan  ayollar  tuxum  hujayralari  – 

ovotsitlar  joylashgan.  Ayollar  tuxum  hujayralari  pufakchalar  (follikulalar)  ichida 

joylashgan  bo‘lib,  14–16  Yoshdan  boshlab  navbat  bilan  har  28  kunda  bittadan 

kattalashib  (6  mm  ga  qadar)  yetiladi.  Natijada  pufak  yorilib  (ovulyatsiya),  ichidagi 

suYuqlik  qorin  bo‘shlig‗iga  oqadi,  ovotsit  esa  tuxumdon  ustida,  bachadon  nayi 

shokilalarining  harakati  yordamida  bachadon  nayi  ichiga  uzatiladi.  Ayni  vaqtda 

tuxum  pufakchasining  yorilgan  joyida  follikula  epiteliysi  hisobiga  sariq  tana  paydo 

bo‘ladi. 

Follikulalarda  follikulin  gormoni  ishlanib  chiqadi.  Gormon  jinsiy  a‘zolarning 

normal  rivojlanishini,  ikkilamchi  jinsiy  belgilar  paydo  bo‘lishini  va  nerv  sistemasi 

qo‘zg‗alishini ta‘minlaydi.  

Sariq tana (corpus luteum) ikki xil bo‘ladi. Biri chin (haqiqiy) yoki homiladorlik 

sariq  tanasi  (corpus  luteum  graviditatis)  bo‘lib,  tuxum  otalanib,  homiladorlik 

boshlanganda  tuxumdon  pardasining  yirtilgan  joyida  paydo  bo‘ladi.  Chin  sariq  tana 

butun homiladorlik davrida homilaning normal rivojlanishini ta‘minlab, yangi tuxum 

hujayra yetilishini to‘xtatadi va sut bezlarini rivojlantiradi. Ikkinchisi soxta sariq tana 

yoki hayz sariq tanasi corpus luteum menstruationis bo‘lib, tanadan ajralgan gormon 

yangi tuxum hujayraning yetilishiga ta‘sir etadi. 


Download 12,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   322   323   324   325   326   327   328   329   ...   411




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish