Тошкент темир йўллари мухандислар институти темир йўлдан фойдаланиш ишларини бошқариш кафедраси абдазимов шавкат хакимович

Шикастланишда махсус ишлов ўтказиш.
Зарарланган жойларда яраланган ва зарарланган шахсий таркибга биринчи ёрдам кўрсатишда дастлаб уларга противогаз кийгазилади ва керакли бўлган тиббий ёрдам кўрсатилади, сўнгра уларга қисман санитария ишлсви ўтказилади. Чунки, чидамли захарловчи моддалар киши танасига тушганда тезлик билан терига сурилади ва организмга тарқалиб кишининг захарланишини келтириб чиқаради. Шу сабабли санитария ишловини мумкин қадар тезлик билан ўтказиш керак. Одатдаги шароитда, захарловчи модда терига тушгандан 5-10 дақиқа ўтгунча дегазация қилиниш керак, бу муддатдан кейин дегазация ўтказишдан фойда бўлмайди.
Қисман санитария ишловини зарарланган учоқларда шахсий таркиб ўзига ва ўзаро (бир-бирига) ёки рота санинструкторлари ИПП—8 кимёга қарши пакет (ИПП—9, ИПП — 10) ёрдамида ўтказади. Бундан кейин батальон тиббий пунктига эвакуация қилинади. Бу ерда ҳам қисман санитарля ишлови ўтказилади ва бригада тиббий ротасида эвакуация қилинади. Бу босқичда шифокор биринчи ва малакали тиббий ёрдам кўрсатади. Тиббий ёрдамни кўрсатишда уларнинг умумий аҳволига қараб, қисман ёки тўлиқ санитария ишлови ўтказиш керақ бўлади. Шунинг учун шу босқичда махсус ишлов ўтказиш бўлими ташкил қилинади (ОСО).
Махсус ишлов ўтказиш бўлими (ОСО) — радиактив моддаларнинг рухсат этилган нурланиш даражасидан юқори кўрсаткичлар билин зарарланган ярадорларга ва захарланганларга ҳамда юқумли касалларга тўлиқ санитария ишлови ўтказиш учун мўлжалланган. Бу ерда бундан ташқари формали кийим кечаклар, аслаха-анжомлар, пойафзаллар, шахсий ҳимоя воситалари ва бошқа нарсалар дезактивация ва дезинфекция қилинади.
Кимёвий ва бактереологик зараланиш учоқларидан ҳамда радиактив моддаларнинг рухсат этилган кўрсаткичларининг юқори даражаси билан зарарланган ярадорлар ва зарарланган саралаш постидан (СП) махсус ишлов ўтказиш бўлимига юборилади.
Махсус ишлов ўтказиш бўлими (ОСО) саралаш постидан ва бошқа функционал бўлинмалардан 50 метр узоқликда ташкил қилинади. Ушбу бўлимда ярадор ва зарарланганларга санитария ишлови дезактивация ўтказиш формали кийм-кечакларни, пойафзалларни, шахсий ҳимоя воситаларни, замбил (насилка) ва транспортга махсус ишлов ўтказиш майдончалари ташкил қилинади.
Барча майдончалар тоза ва ифлосланган бўлимларга ажратилади. Майдончанинг ифлос бўлими зарарланган деган махсус белги билан белгиланиши керак. Махсус ишлов ўтказиш бўлими қуйидаги воситалар ва нарсалар билан таъминланади ва жиҳозланади: дезинфекцион душ қурилмаси (ДДА—66), (ДДП—2); иккита УСБ, учта УСТ палаткаси; ДП—5В дозиметр асбоби; зарарланган кийим- кечакларни йиғиш учун резинадан тайёрланагн қоплар; душ сеткалари, тагига қўйиш учун тахта панжара; махсус тешилган замбиллар; (замбилдаги ярадорлар учун) чангюткичлар, арқонлар, кийим осгичлар; чангни уриб чиқарадиган тахта таёқлар; чоткалар, супургилар, гидропульт, автомакс, совун, мочалка; дегазация, дезинфекция килиш учун эритмалар; дезактивация қилиш учун эритмалар; стол, скомейка ва замбиллар учун тагликлар. Бундан ташқари махсус ишлов ўтказиш бўлимида шошилинч ёрдам кўрсатиш учун зидди-захарлар, юрак ва нафас олиш тизими фаолиятини яхшиловчи дори-дармонлар кислород ва бошқалар билан ва ҳамда сув ўтказмайдиган боғламлар (полиетилендан тайёрланган пайпоқлар, қўлқоплар, ҳар хил ўлчамдаги боғламлар), ушбу боғламлар оддий боғламлар устидан қўйиб боғланади, кийим -кечаклар, ишчи кийимлар ва шахсий ҳимоя воситалари билан таъминланиши зарур.
Махсус ишлов ўтказиш бўлимини санитар эпидемиолог взводининг шахсий таркиби ташкил этади ва у қуйидаги тартибдан иборат: бошлиқ, дозиметрист, дезинфекторлар ва 10-15 санитар енгил яраланганлар билан биргаликда., махсус ишлов утказиш тартиби.