Toshkent shahar yakkasaroy tumani 160- maktabning biologiya fani o`qituvchisi ubaydova zarnigor qodirovna

TOSHKENT SHAHAR YAKKASAROY TUMANI 160- MAKTABNING BIOLOGIYA FANI O`QITUVCHISI UBAYDOVA ZARNIGOR QODIROVNA

Mavzu:22-§.TO‘PGULLAR

Bir-biriga yaqin joylashgan bir nechta gullar yig‘indisi to‘pgul deyiladi.

• Bir-biriga yaqin joylashgan bir nechta gullar yig‘indisi to‘pgul deyiladi.
• To‘pgul hosil qilmaydigan yakka-yakka gulli o‘simliklarga lola, binafsha va behini misol qilib kel- tirish mumkin.

Ko‘pchilik o‘simliklarda gullar to‘pgullarda yig‘iladi.

• Ko‘pchilik o‘simliklarda gullar to‘pgullarda yig‘iladi.
• To‘pguldagi gullar yakka gullarga qaraganda yaxshi chang- lanadi.
• Gullari asosiy gulpoya (to‘pgul o‘qi)da joylash- gan to‘pgullar oddiy to‘pgullar deyiladi.
• Bir qancha oddiy to‘pgullarning yig‘indisi murakkab to‘pgullarni hosil qiladi.
• Bunday to‘pgullar murakkab to‘pgullar deyiladi.

Oddiy to‘pgullar.

• Shingil to‘pgulda gullar uzun gulpoyada gulbandlari yordamida navbat bilan joylashadi.
• Masalan, karam, qurttana, jag‘-jag‘, rediska kabi o‘simliklar shingil to‘pgul hosil qiladi.
• Zubturumning mayda gullari uzun gulpoyada bandsiz joylashadi. Bunday to‘pgul oddiy boshoq deb ataladi.

Olma, nok, gilos, olchaning to‘pguli oddiy qalqonsimon bo’ladi.

• Olma, nok, gilos, olchaning to‘pguli oddiy qalqonsimon bo’ladi.
• Qalqoncha to‘pgulda turlicha uzunlikdagi gulbandli gullar kalta gulpoyada navbat bilan joylashadi.
• Gulpoyaning pastki qismidagi gullarning bandi yuqoridagilarga nisbatan uzunroq bo’lgani uchun gullarning yuqori qismi bir xil tekislikda bo’ladi.

Yo‘g‘on va uzun gulpoyada bandsiz gullar joylashgan to‘pgul so‘ta deyiladi.

• Yo‘g‘on va uzun gulpoyada bandsiz gullar joylashgan to‘pgul so‘ta deyiladi.
• Masalan, makkajo‘xorining urug‘chili gullari so‘tada to‘plangan.

Sebarganing gullari kalta va yo‘g‘on gulpoyada bandsiz joylashib, sharsimon shakldagi bosh (kallak)cha to‘pgulni hosil qiladi.

• Sebarganing gullari kalta va yo‘g‘on gulpoyada bandsiz joylashib, sharsimon shakldagi bosh (kallak)cha to‘pgulni hosil qiladi.

Soyabon to‘pgulida joylashgan gullar bir xil uzunlikdagi bandi bilan gulpoyaning uchki qismida joylashadi, masalan, piyozda.

• Soyabon to‘pgulida joylashgan gullar bir xil uzunlikdagi bandi bilan gulpoyaning uchki qismida joylashadi, masalan, piyozda.

Gulpoyasining uchi etdor likopchasimon kengaygan to‘p- gul savatcha deyiladi.

• Gulpoyasining uchi etdor likopchasimon kengaygan to‘p- gul savatcha deyiladi.
• Savatchani tashqi tomondan o‘rama barglar o‘rab turadi. Masalan, kungaboqar, qoqio‘t kabi osimliklaming gullari savatcha to‘pgulga o‘mashgan.

Yong‘oq, oqqayin va tolning changchili gullari kuchala to‘pgulga yig‘ilgan. Kuchala boshoqqa o‘xshaydi, lekin aso- siy gulpoyasining osilib turishi bilan farq qiladi.

• Yong‘oq, oqqayin va tolning changchili gullari kuchala to‘pgulga yig‘ilgan. Kuchala boshoqqa o‘xshaydi, lekin aso- siy gulpoyasining osilib turishi bilan farq qiladi.

Murakkab to‘pgullar.

• Sabzi, ukrop (shivit), petrushka, shashir va bodiyon kabi o‘simliklaming gullari murakkab soyabon hosil qiladi.
• Murakkab soyabon asosiy gulpoyaning uchki qismida joylashgan oddiy soyabonchalardan tashkil topadi.

Bug‘doy, arpa, javdar va bug‘doyiq kabi o‘simliklar to‘pguli murakkab boshoq bo‘lib, u asosiy gulpoyada joy- lashgan oddiy boshoqchalardan tarkib topadi.

• Bug‘doy, arpa, javdar va bug‘doyiq kabi o‘simliklar to‘pguli murakkab boshoq bo‘lib, u asosiy gulpoyada joy- lashgan oddiy boshoqchalardan tarkib topadi.

Murakkab shingil to‘pguli asosiy gulpoyada joylashgan shingillar (nastarin, tok)dan yoki boshoqchalar (makkajo‘xo- rining changchili gullari, sholi, suli)dan iborat

• Murakkab shingil to‘pguli asosiy gulpoyada joylashgan shingillar (nastarin, tok)dan yoki boshoqchalar (makkajo‘xo- rining changchili gullari, sholi, suli)dan iborat

• To‘pgul deb nimaga aytiladi?
• 2. Oddiy va murakkab to‘pgullar bir-biridan qanday farq qi- ladi?
• 3. Shingil to‘pgul nima? Unga misol keltiring.
• 4. Savatcha, so‘ta va kuchalalarda gullar qanday joylashgan?