|
O‘qituvchi.doskada turli o‘nta so‘z yozilgan. Ularni o‘qing va har biriga to‘g‘ri keladigan belgi-so‘zni tanlang. Belgi-so‘z predmetning xossasini aniqlaydi va qanday? - degan savolga javob beradi. Masalan, qum sariq, issiq, mayda va boshqa bo‘lishi mumkin. sizningcha eng yaqin bo‘lgan belgi-so‘zni tanlang va uni chiziq tagiga yozing.
Daftarga yozish quyidagi tartibda amalga oshiriladi: so‘zlar juftligi kasr shaklda yozilib – tepada o‘qituvchi tomonidan taklif etilgan so‘zlar, pastda – o‘quvchi tomonidan taklif etilayotgan so‘zlar. O‘qituvchi bitta misolni muhokoma qiladi.
O‘quvchilar topshiriqni bajarishadi. So‘ngra o‘quvchilar yozgan so‘zlar muhokoma qilinadi. Sinf bilan birgalikda belgi-so‘zlar to‘g‘ri tanlanganmi yoki yo‘qligi muhokoma qilinadi.
O‘qituvchi o‘quvchilarga bu so‘zlarni va ularga tanlangan belgi-so‘zlarni eslab qolish haqidagi topshiriqni beradi.
Keyingi darsda o‘qituvchi so‘zlarni juft-jufti bilan va ularga tanlangan belgilarni eslashni, ularni daftarga yozishni, so‘ngra oldingi darsda yozgan yozuvlari bilan solishtirishni so‘raydi.
“Uchinchi so‘z” mashqi.
O‘qituvchi bir-biri bilan ma’no jihatida bog‘liq olti juft so‘zni o‘qiydi. Har bir juftlikka ma’no jihatidan mos uchinchi so‘zni tanlash va uni daftarga yozish kerak.
O‘qituvchi. Endi men sizlarga so‘z juftliklarini o‘qiyman. Har bir so‘z juftligi o‘zaro ma’no jihatidan bog‘langan. Siz shunday so‘zni tanlangki u ma’no jihatidan ular bog‘liq bo‘lsin va uni daftaringizga yozing.
Tovuq – tuxum (mumkin bo‘lgan javob: jo‘ja).
O‘rmon – daraxt (mumkin bo‘lgan javob: taxta).
Gul – kapalak (mumkin bo‘lgan javob: gulzor).
Daryo – qayiq (mumkin bo‘lgan javob: eshkak).
Kitob - bet(mumkin bo‘lgan javob: rasm).
Yo‘l – mashina (mumkin bo‘lgan javob: haydovchi)
Vazifa bajarilgandan so‘ng bolalar tomonidan javoblarning muhokomasi olib boriladi. O‘qituvchi ushbu so‘z juftliklarini va o‘ylab topilgan so‘zlarni eslab qolish haqidagi topshiriqni beradi.
Darsning oxirida o‘qituvchi bolalarga olti juft so‘zni va ularga nisbatan o‘ylab topilgan so‘zlarni eslashni taklif qiladi.
Keyingi darsda o‘qituvchi o‘quvchilarga har bir juftlikdan birinchi so‘zni o‘qib, ikkinchi va o‘ylab topilgan so‘zni eslashni hamda ularni daftarga yozishni so‘raydi.
O'yinli texnologiyalardan foydalanishning asosini o'quvchilarning faollashtiruvchi va jadallashtiruvchi faoliyati tashkil etadi. O'yin olimlar tadqiqotlariga ko'ra mehnat va o'qish bilan birgalikdagi faoliyatining asosiy turlaridan biri hisoblanadi. O'yinli faoliyat muayyan vazifalarini bajarishiga bag’ishlangan bo'ladi.
XULOSA
O‘yin boshlang‘ich sinf o‘quvchilarda ma‘lum sifatlarni shakllantirish uchun kattalar – o‘qituvchilar, tarbiyachilar, ota-onalar tomonidan qo‘llaniladigan usul. O‘yin vositasida o‘quvchilarning bilim o‘zlashtirish jarayoni qulaylashadi, turli xil predmetlar bilan munosabatda bo‘lishga o‘rganadi, shuningdek, ularda muomala madaniyati shakllanadi.
O‘yin vositasida bolaning shaxsi shakllanadi, unda kelgusida o‘quv va mehnat faoliyatini tashkil etish va insonlar bilan munosabatga kirishishga oid ruhiy xususiyatlar shakllanadi..O‘yin orqali bolalar borliqni o‘rganadi va dunyoni o‘zgartirishga harakat qiladi. Shunday qilib o‘yin inson faoliyatining shakllanishiga asos soladi. O‘yinda inson borliqni aks ettirish qobiliyatini namoyon qiladi. O‘yinnning eng muhim ahamiyati shundaki, unda ilk bor bolaning dunyoga ta‘sir etish ehtiyoji paydo bo‘ladi va shakllanadi.
Boshlang’ich sinflarda didaktik o'yinlar orqali ta'lim samaradorligini oshirish muammosini nazariy va metodik jihatdan tahlil etib va tajriba-sinov ishlari natijalari asosida quyidagi xulosalarga keldik.
1. Bola hayotida bo’gchadan so'ng maktabning dastlabki davrlarida o'yin muhim o'rin tutadi. Psixologik nuqtai nazardan ular aqliy faoliyatga o'tgan bo'lsalarda o’yinni yaxshi ko'radilar, mashg’ulotlar qiziqarli bo'lishi ularning motivini rivojlantiradi.
2. Bolalar o'yin orqali o'z bilimlarini mukammallashtiradilar va uni chuqur o'zlashtiradilar. Didaktik o'yinlar ta'lim jarayonining samardorligini oshiradi, o'quvchilar faolligini oshiradi.
3. Didaktik o'yinlar boshlang’ich sinflarda ta'limning samarali bo'lishiga o'quvchilarning o'quv bilish faoliyatini muvoffaqiyatli boshqarishga ham katta yordam beradi, ya'ni didaktik o'yinlar vositasida nazariy-bilimlar oson egallanadi, o'quvchilarning qiziqishlari ortadi.
4. Ayniqsa, qiyin o'zlashtiruvchi o'quvchilarning bilish imkoniyatlarini oshirishga bunday o'yinlar samarali ta'sir ko'rsatadi. Ular o'yin oraqli bilimlarni egallashda qiynalmaydilar.
5. Boshlang’ich sinflarda didaktik o'yinlardan foydalanish maxsus pedagogik texnologiyani talab etadi. Texnologik yondashuv asosida darsni tashkil etish o'qituvchidan ta'limiy-tarbiyaviy maqsadlarni oldindan aniq belgilab olish, uning loyihasini tuzish va jarayonni kafolatli tashkil etishni talab etadi.
6. Boshlang’ich sinflarda pedagogik texnologiyalardan foydalanish muayyan qoidalarga amal qilish zaruriyatini qo’yadi. Ularni chuqur o'zlashtirish va qo'llash davr talabidir.
7. Ta'limda o'qitishning vositalari va usullaridan ko'plab foydalanilsada didaktik o'yin vositalari va usullari texnologiyasi alohida ahamiyat kasb etadi. Chunki o'yin faoliyati ko'plab ta'limiy va tarbiyaviy vazifalarni bajaradi: maftunkorlik, o'z imkoniyatlarini amalga oshirish, davolovchilik, kommunikativlik, millatlararo muloqat, tashxis, ijtimoiylashuv va h.k.
8. O'yin ijodiyligi bilan ajralib turadi. U mumkin qadar boy faol xarakter «ijodiy maydoni» ga ega bo'ladi. O'yin – bu faoliyat, jarayon va o'qitish metodidir.
9. O'yinlar turli maqsadlarga yo'naltirilgan bo'ladi. Ular didaktik, tarbiyaviy, ta'lim faoliyatini rivojlantiruvchi va ijtimoiylashuv maqsadlarda qo'llaniladi. O’yinlarga bir necha misollar keltirish mumkin: «zinapoya», «izohli lug’at», «rolli o'yinlar» va hk.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
