Toshkent pediatriya tibbiyot instituti xalqumning klinik anatomiyasi, fiziologiyasi va tekshirish usullari

Limfa follikulalari va limfostitlarni diffuz to’planishi 

 

 

Tajriba olib boruvchi mualliflar fikriga ko’ra hujayraning shaklini o’zgarishi, 

asosan  hujayra  infiltrastiyaga  uchragan  limfostit  bilan  jips  joylashgan  bo’lsagina 

---

51 

 

yuzaga keladi deb baholaydilar. Epiteliy bilan shilliq qavatning xususiy qavatining 

orasida nozik tolali bazal membrana yotadi. Bu barer vazifasini bajaradi. Surunkali 

yallig’lanishda  ko’p  miqdorda  glikoproteidlarni  va  glikozaminglikanlarni  ishlab 

chiqarilishi  bazal  membranadagi  kollogen  tolalarni  gialinozi  rivojlanishiga  sabab 

bo’lishi  mumkin.  Allergik  jarayonlarda  mukopolisaxaridlar  depolimerizastiyaga 

uchraydi.  Natijada  suvni  birikishiga  olib  keladi  va  nihoyat  bazal  membranani 

shishishiga sabab bo’ladi.

 

Bazal  membranani  elektron  mikroskop  (transmission,  skaner  yordamida) 

yordamida  o’rganilganida  shu  ma’lum  bo’ldiki,  membrana  yorug’  plastinkadan, 

qorong’i  plastinkadan  va  fibroretikulyar  plastinkadan  iborat  ekan.  Shu  oxirgi 

plastinka ingichka va qalin kollogen fibril tolalardan iborat. 

Bazal  membranada  bir  qator  poralar  (0,5-  20  mkm  diametrli)  joylashgan 

bo’lib, ular orqali erkin hujayralar migrastiyalanadi. Follikula ustida yotgan bazal 

membrana  kripta  tomon  aylanasimon  shishadi,  bundan  tashqari  follikulalar  aro 

maydon ustidagi  qismi ko’p miqdordagi so’rg’ichsimon o’sishlarni shakllantiradi.  

Bazal  membrana  ostida  shilliq  qavatning  xususiy  qavati  joylashgan.  U  erda 

limfa  follikulalari  va  limfostitlarni  diffuz  joylashganligini  ko’rish  mumkin.  Shu 

erda  plazmatik  hujayralarni  ko’rish  mumkin.  Bu  hujayralar  antitelolarni, 

makrofagdarni,  semiz  hujayralarni  va  makrofaglarning  mono-nuklear  sistemasini, 

yot  moddalarni  fagostitoz  qiluvchilani  shakllantiradi.  Gistologik  tekshiruvda 

aniqlandiki, follikula polyar tuzilishga ega va 3 ta zonaga bo’linishi mumkin. Xar 

bir hujayra papulyastiyasida o’ziga xos morfologiyaga egadir.