Toshkent pediatriya tibbiyot instituti

Eritrotsitlarniig  o‘limi.  Vazifasini  bajarib  bo‘lgan  eritrotsitlar 
taloqda, jigarda va suyak ko‘migida parchalanadi, chunki eritrotsitlarda 
ferment  sintezlanmaydi.  Shu  sababli  undagi  moddalar  almashinuvi 
susayib  degradatsiyasi  kuzatiladi.  Bunda  qari  hujayralarni  makrofaglar 
aniqlab,  ularni  fagotsitoz  qiladi.  Kuniga  qondan  eritrotsitlar  massasini 
0,5  – 1,5 % i chiqariladi.  Oqsilni parchalanishi natijasida aminokislota, 
FE+  ferritin  hosil  bo‘lib,  u  avval  bileverdinni  so‘ng  bilirubinni  hosil 
bo‘lishini ta'minlaydi.  
Bilirubin albumin kompleksi bilan jigarga olib kelinib, u yerdan o‘t 
suyuqligi  bilan  ichakka  quyiladi.  Temir  moddasi  esa  suyak  ko‘migida 
eritropoez  jarayonida  hosil  bo‘layotgan  yosh  eritrotsitlar  tomonidan 
o‘zlashtiriladi. 

---

 
78 
Gemoliz  -  bu  eritrotsitlarni  ichki  yoki  tashqi  omillar  ta'sirida 
parchalanishi  hisoblanadi.  Bunda  hujayralardagi  moddalar  plazmaga 
chiqib  a-  va  v-  temir  gemoglobin  bilan  bog‘lanib  parchalash  uchun 
jigarga  olib  kelinadi.  Gemoliz  holati  qondagi  eritrotsitlar  sonini 
kamaytirishga olib keladi, bunga gemolitik anemiya deyiladi.  
Retikulotsit  -  bu  qonga  tushgan  yetilmagan  eritrotsitlar 
hisoblanadi,  ularning  sitoplazmasida  kam  miqdorda  ribosoma, 
mitoxondriya va Goldji kompleksi bo‘lib, ular qonga tushgandan so‘ng 
24-48 soat ichida yetuk holatga o‘tadi. Retikulotsitlarni qondagi miqdori 
1% ga teng bo‘ladi.