Toshkent pediatriya tibbiyot instituti

Avtotrof  organizmlar  energiyasi  kam  bo‘lgan  anorganik 
moddalardan  energiyaga  boy  yirik  molekulyar  organik  moddalar 
sintezlaydilar.  Ular  tomonidan  foydalaniladigan  energiyaning  turiga 
qarab avtotrof organizmlarni ikkiga ajratish mumkin:  
        1)  Quyosh  energiyasidan  foydalanuvchilar.  Ularda  fotosintez 
jarayoni kechadi; 
 2)  Ekzotermik  ximiyoviy  reaksiyalar  energiyasidan  foydalaiuvchilar. 
Ularda xemosintez jarayoni kechadi.  
Fotosintez  asosan  yashil  o‘simliklar  uchun  xos.  Xemosintez  esa 
bakteriyalarning  ayrim  turlariga  xos  jarayondir.  Fotosintezda  xlorofill 
yorug‘lik  yutadi,  elektronlari  g‘alayonlanib  potensial  energiyaga  ega 
bo‘lib qoladi va vodorod ioni bilan birikib vodorod atomini hosil qiladi: 
p + E "—►N.  
Gidroksil ioni o‘z elektronini yo‘qotib erkin ON radikaliga aylanadi:  
ON"—► E" + ON 
Erkin  ON  radikallari  faol  bo‘lganligi  sababli  o‘zaro  ta'sirlashib 
molekulyar kislorod va suv hosil qiladi:  
40N  ► 02 + 2N20 
Bu  jarayonlar  yorug‘lik  tasirida  kechganligi  sababli  fotosintezning