Toshkent pediatriya tibbiyot instituti Lipidlar almashinuvining buzilishi

Toshkent pediatriya tibbiyot instituti Lipidlar almashinuvining buzilishi

Tayyorladi: Amirov J.

204-DI

Reja:

• Yog’lar almashinuvining buzilishi, giperlipidemiya.
• Semizlik,sfingolipidozlar,ketonuriya,ketonemiya.
• Ateroskleroz
• O’t-tosh kasalligi
• Ushbu hastaliklarning kelib chiqishi,biokimyoviy asosi,kechishi va davolanishi.

Yog’lar almashinuvining buzilishi

• Ichak epiteliysining toksik hamda infeksion holatlari
• Kofermentlar va ichak fermentlari nofaol bo’lishi
• B guruh vitaminlar yetishmasligi
• Xolinning yetishmovchiligi
• Nerv va endokrin sistemadagi o’zgarishlar

Ovqatga bog’liq va bog’liq bolmagan giperlipidemiya patogenezida qonda triglitseridlar miqdori ko’payadi,geparin kamayadi,plazmada albuminlar konsentratsiyasi kamayadi hamda yuqori erkin yog’ kislotalari adsorbsiyasi susayadi.

Diabetik giperlipidemiya oshqozon osti bezidan lipokainning ajralishining kamayishiga, endogen giperlipidemiya esa qonda lipoproteid lipazaning ingibitorlari paydo bo’lishiga bog’liq bo’lishi mumkin.

Semizlik

*Alimentar faktor

*Gipotalamus shikastlanganda

*Irsiy semizlik

*Me’yordan ko’p uglevodlar iste’mol qilish

Statistika

*Aqsh aholisining 20%ini

*Angliya, germaniya, fransiyaning

20-30%ini

*Rossiya aholisining 26%ini

*O’zbekiston aholisining

20-24% ini semizlikka chalinganlar tashkil etadi

Semizlik umrni qisqartiradi

*Yurak bilan bog’liq bo’lgan kasalliklar

*yurakning ishemiya kasalligi

• Aterosikleroz
• Qandli deabit
• Semizlik va jigar
• Venoz qon almashinishing buzilishi

Ketonuriya

*Siydikda kEton tanachalarining ortishi

*KEton tanachalarining miqdori NORMADA 125 MG/100 ML

*ATSIDOZ VA KETOATSIDOZGA OLIB KELADI

*ASORATLARI NERV TIZIMIDA AREFLEKSIYA VA KOMA

SIYDIKDA KETON TANACHALARINI BO’LISH SABABLARI

*QANDLI DIABET

*ALKOGOLDAN ZAHARLANISH (INTOKSIKATSIYA)

*O’TKIR PANKREATIT

*BOLALARDAGI ASETEMIK QUSISH

*OCH QOLISH

*tiretoksikoz

*itsenko kushinko kasalligi

ateroskleroz

*tomirlar devorida xolestiren va zplp to’planib qolishi

*tomirlarning elastikligi yo’qolib, devorlarning qalinlashishi

*o’limga olib keladigan eng xafli kasallik

*yurak, miya va oyoqlar aziyat chekadi

*ikki simpatik davr farqlanadi

belgilari

*Yurakda 75 % holatda og’riq

*Toj tomirlarga ta’sir qiladi va miokard infarktini yuzaga keltradi

*miyaga kislorod va oziq modda borishi qiyinlashadi

*nafas olganda ko’krak sohasida og’riq seziladi

*qo’l va oyoqlarda sovuqlik xis qilinadi

*teri oqimtir tusda bo’ladi

sabablari

*gipertoniya

• Qandli diabet
• irsiyat
• Noto’g’ri ovqatlanish
• Yosh, jins

Rivojlanish bosqichlari

*yog’ dog’lari shakklanish bosqichi

Bunda alomatlar sezilmaydi,arteriya devorida diffuz o’zgarishlar kuzatiladi (lipoproteid komplekslari arteriya devorida ingichka qatlam hosil qiladi)

*lipid qatlamining hosil bo’lish bosqichi

Lipid chiziqlari orasidagi to’qima yallig’lanadi

*asoratlarning rivojlanish bosqichi

1.Yog’ to’plamlarining yorilishi va qon ketishi

2.Tromb hosil bo’lishi

tashxisi

*O’tib ketgan aterosklerozni tashxislash oson

*jarayonni boshlanishi qiyinchilik tug’diradi

*anamnez yig’ish

*maxsus funksional testlar

• Laboratoriya tahlillari

Davolash va oldini olish

Dori-darmon bilan davolash

*Statinlar

*Safro kislotasi sekversantlari

*Fibratlar

*Nikotin kislota preparatlari

Jarrohlik bilan davolash

Tuz va xolesterinli ovqatlarni kam yeyish (yormalar, sabzovotlar,qaynatilgan baliq, qatiq,kungaboqar moyi va ho’l mevalar)

Tana vaznini tartibga solish

Jismoniy faoliyat

O’t-tosh kasalliklari

*Keng tarqalgan kasallik bo’lib, har o’ntadan bittada uchraydi

*abu ali ibn sino o’tk ni boylar kasalligi deb atagan

• 1882-yil langenbuch dunyoda biribchi xoletsistektomiyani o’tkazgan
• O’zbekistonda 1994-yil birinchi laparoskopik xoletsistektomiya bajarilgan

Tosh (konkrement)hosil bo’lish sabablari

*O’t yo’llarining infeksion yallig’lanishi

*Safro tarkibida xolestirin miqdorining ortishi

*Moddalar almashinuving buzilishi

*Safroning dimlanishi

O’tk ning subektiv belgilari

*o’ng qovurg’a ravog’I ostidagi og’riq

*ko’ngil aynishi

Qayt qilish

Og’izdagi achchiq ta’m

Jig’ildon qaynashi

Og’riqning ovqatlanishga bog’liqligi

Qorinning dam bo’lishi

O’tk ning kechish bosqichlari

1.Fizik va kimyoviy jarayon (litogen o’t suyuqligi)-klinik manzara yo’q

2. Latent (belgisiz)kechim –o’t pufagida tosh bezovta qilmaydi lekin tekshiriladi tekshiruvlarda topiladi

3.Yaqqol namoyon bo’lgan klinik manzara.o’tkir xolesistit,xoledoxolitiaz

Fatter so’rg’ichi stenozi,mexanik sariqlik,o’tkir pankreatit o’tkir xolangit rivojlanishi