Toshkent pedagogika kolleji

1.Qishki sport mashqlari.

Issiq, sovuq, muzlik, tepalik, pastlik kabi sport mashqlarida harakat aktivligini hisobga olib yil fasllarini barcha sharoitlarga qarab yozda cho’milish, suvda suzish, arg’imchoq uchish, velosiped uchish, samokat uchish va sport roller kiradi. Qishki sport mashqlariga qorbobo yasash, qorbo’ron o’ynash, chana, chang‘i konki uchish, sirpanchiq va yaxmalak otish kiradi. 1.chanada uchish: 1 yoshli bolalarni kattalar chanaga o’tkazib uchiradilar, 4 yoshli bolalar esa bir-birlarini chanada uchiradilar. Tepalikdan sirg’alib uchishda tarbiyachi avvalo bolalarni chanada to’g’ri o’tirishga va sirg’alib tushishiga o’rgatadi, 5-7 yoshli bolalar esa turgan holda, o’tirib, tizzalab, qorin bilan yotib sirg’alib uchadilar. Topshiriqlarni bajarib: lentani yechish, qo’g’irchoqqa qo’l tekkazish, qor bilan nishonga urish kabilarni bajaradilar.



Bunday mashg’ulotlar 6-8 kishilik gruppalar bilan tashkil etilib 20-30 daqiqa davom etadi. MTMda va oilada bolalar organizmini sog’lomlashtirish va chiniqtirish maqsadida qish faslida, qor yog’ganda kunduzgi va kechki sayr vaqtlarida, uyga qaytganlaridan so’ng oilada bolalarni chanada uchishga, yaxmalak uchishga va qorbo’ronlar o’ynashga o’rgatiladi. Bunday mashqlar bolalarni qishning sovuq kunlariga nisbatan organism chidamliligini oshirishga o’rgatadi. Bunday mashqlar bolalarni qishning sovuq kunlariga nisbatan organism chidamliligini oshirishga o’rgatadi.




Qishki sport mashqlariga ko’proq katta tayyorlov guruh bolalari jalb etiladi, chunki ularni mustaqil harakat faoliyati ancha barqaror bo'lib, mashqlarga qiziqishi, uni ijro etishga va natijalarga erishishga intiladilar. Tarbiyachi bolalarni u yoki bu mashq turlariga alohida qiziqishi qobiliyati borligini aniqlab, unga ota -ona e'tiborini qaratadi. Bu guruh bilan o'tkaziladigan sport mashqlariga malaka va ko'nikmalari tobora ko’payib boradi.


3.Yozgi sport mashqlarini ahamiyati va o’rgatish uslubi.


Tebranma kursi va karuselda uchish.Yozgi sport mashqlariga quyidagilar kiradi. samokatda uchish, velosipedda uchish, suzish, tebranma kursi, argimchoq va karuselda uchish. Samokatda uchish katta va tayyorlov guruh bolalari bilan oilada va MTM tashkil etiladi. Avval samokatni tuzilishi, uni boshqarish qoidalari, unga minish, tushish, rulni boshqarish, haydash, o’ngga, chapga, ortga burilish, tormoz va to’htashga o’rgatiladi. Mashqlar murakkablashtirilib “ilon izu” bo’lib uchish, “yo’l harakati qoidalari”o’yinini o’ynash taklif etiladi.



Samokatda uchganda bir yog’i samokatda, ikkinchisi bilan siltanib harakatlanadi.Velosipedda uchish MTMda va oilada bolalarni kichik yoshidan boshlab 3 g’ildirakli va 2 g’ildirakli velosipedda uchishga o’rgatiladi. 2yoshli bolalarni 3 g’ildirakli velosipedga o’tkazish va keyinchalik o’zi mustaqil o’tirishga va harakatlantirishga , tushishga, rulni to’g’ri ushlash va uni boshqarishga odatlantiriladi. 5 yoshda esa 2 g’ildirakli velosipedni tuzilishi, unga o’tirish va tushish, muvozanatni saqlashga, to’g’riga, aylana bo’ylab, “ilon izi” bo’lib yurishga, tormoz berib to’htashga o’rgatiladi.



Tarbiyachi, ota-onalar bolalar harakatini kuzatib, dozalab turadi. Kichik guruhda 5-15 daqiqa, katta guruhda 20-25 daqiqa davom etadi. Suzishga o’rgatish MTMda kichik guruhdan boshlanadi. Suzishga o’rgatishda avvalo gigiyena qoidalariga va havfsizlik choralarini ko’rishga rioya qilish zarur. Avvalo bolalarda suvdan qo’rqish hissini yengish, suvda erkin harakatlar qilish, suv ichida ko’zini ochish, suvda nafas chiqarish, turli o’yin mashqlarini bajarishga o’rgatiladi. Keyingi bosqichda qo’l va oyoqlarini harakatlantirib suvda hafas chiqaradilar, bo’lib-bo’lib nafas chiqaradilar.