Toshkent moliyainstituti n. Atayeva, F. Rasulova, M. Salayeva, S. Hasanov


Yusuf Xos Hojib. Qutadg‘u bilig. -T.: «YuIduzcIia»,  1990,97-bet



Download 20,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet215/679
Sana31.12.2021
Hajmi20,47 Mb.
#271115
1   ...   211   212   213   214   215   216   217   218   ...   679
Bog'liq
umumiy pedagogika

 Yusuf Xos Hojib. Qutadg‘u bilig. -T.: «YuIduzcIia»,  1990,97-bet.

2 0 ‘shajoyda, 41-6er.

3 Yusuf Xos Hojib. Qutadg‘u bilig. -T.: «Fan»,  1972,184-6er.

282


Xulosa  qilib  aytganda,  Yusuf Xos  Hojib  «Qutadg‘u  bilig»  asarida 

komil  insonni  tarbiyalashda  aqliy  kamolotga  yetkazishning  bilim  va 

zakovat, uquvga ega boiish, usullarini yoritib berdi.

XII 


asr  oxiri  va  XIII  asrning  birinchi  choragida yashab  ijod  etgan 

yirik va zabardast mutafakkirlardan yana biri Ahmad  Yugnakiy boiib, 

uning  «Hibatul haqoyiq»  («Haqiqatlar armug‘oni»)  asarida ma’naviyat 

va  ma’rifat,  shaxs  taiim   va  tarbiyasi  -   bosh  g‘oyaviy  masaladir. 

Asaming «Ilm manfaati, jaholatning zarari  haqida»  deb atalgan birinchi 

boiimida  «Bilim  bilan  saodat  yoii  ochiladi,  shunga  ko‘ra  ilmli  boi, 

baxt  yoiini  izla.  Bilimli  kishi  (qimmat)  baholik  dinordir,  ilmsiz,  johil 

kishi  qimmatsiz mevadir.  Bilimli kishi  bilan bilimsiz odam qachon teng 

boiadi, bilimli xotin -  er kishidir, erkak -  xotin kishidir»l, deyilgan.

Ahmad  Yugnakiy  aytganidek,  «bir  ilmli  kishi,  mingta  ilmsizga 

tengdir,  tenglovchi  (  tangri)  ilm  nasib  etgan  kishiga  oichab  beradi, 

mana  boqib,  sinab  ko6rgin,  ilmdan  ziyoda  nima  bor.  Ilm  orqali  olam 

yuqorilab  yuksaladi,  nodonlik  kishilami  quyiga  qarab  tubanlashtiradi, 

erinma,  ilmli  boi.  Tangrining  chin  rasuli:  ilm  kimda  boisa,  ilm 

lazzatini,  (mohiyatini  donolar  biladi),  ilm  qadrini  kishiga  ilmning  o6zi 

beradi,  nodon,  johil  ilmning  qadriga 

yetmaydi.  Ilmsiz  haq  so‘z 

ma’nosizdir,  unday  kishiga  pand-nasihat  foydasizdir.  Turli-tuman 

yuvuqsizlar yuvunsa, pok boiadi, ammo johil tozalanmas, iflosdir».2

Ahmad  Yugnakiy  inson  xushxulqliligini  ko‘rsatuvchi  muhim 

belgilardan biri til odobi, deb hisoblaydi:

Tiling bekta tu tg il tishing sinmasun,

Qolu chiqsa bekta tishing siyur.

(Tilingni  tiy,  tishing  sinmasin,  agar  so ‘zlab  yuborsang  tishing 

chiqib qolsa,  tishingni sindiradi).

So^zing bo6shlug6 esma yig‘a tut tiling,

Etar boshqa bir kun bu til bo‘shhig‘L

(So ‘zingni  bo ‘sh  qo (yma,  tilingni  tiyib  tut,  erk berilgan  til  bir  kun 

boshingga yetadi).

Xirad!iqmu(v) b o iu r tili bo‘sh kishi,

Telim boshni eda bu til so‘z bo‘shi.

Mutafakkir insonda ikki narsa boisa, unga murawat yoii yopiladi, 

deydi: birinchisi, behuda so‘zlami ko6p gapirsa, ikkinchisi uning so6zlari 

yolg^on  boisa.  Shunga  kra  u  yolg‘onchi  kishidan  zingni  uzoq  tut,




Download 20,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   211   212   213   214   215   216   217   218   ...   679




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish