Toshkent moliya instituti "soliqlar va soliqqa tortish" kafedrasi raximov umrbek qo

Kichik tadbirkorlik sub’ektlari tomonidan yagona soliq to’lovini 

to’lashning ijobiy va salbiy tomonlari 

Afzallik tomonlari 

Kamchiliklari 

Soliq  organlari  talablarini  bajarish  bo’yicha 

vaqt sarfining kamayishi 

Buxgalteriya  hisobini  yuritishga  rag’batning 

yo’qligi 

Soliq majburiyatini qisman bo’lsada oldindan 

ko’ra bilish 

To’lanadigan  soliqlar  ko’rilgan  moliyaviy 

faoliyat natijalariga bog’liq emas 

Soliq idoralari ta’sirining cheklanganligi 

Davlat 

byudjeti 

daromadlarini 

shakllantirishda 

ko’p 

yo’qotishlarning 

mavjudligi 

Soliq yukining pasaytirilishi 

Yagona  soliq  to’lovi  to’lovchilarda  haqiqiy 

xodimlar sonining yashirishga moyillik  

Yagona 

soliq 

to’lovchilarning  ixtiyoriy 

ravishda  qo’shilgan  qiymat  solig’iga  o’tish 

huquqining mavjudligi 

 

Turli 

soliqqa 

tortish 

tartibidagi 

soliq 

to’lovchilar  o’rtasidagi  o’zaro  iqtisodiy 

munosabatlarda 

muammolarning 

yuzaga 

kelishi,  ayrim  soliq  to’lovchilarning  boshqa 

soliq  rejimiga  o’tish  huquqining  mavjud 

emasligi 

Soliq hisobotlari sonining kamligi 

Yagona  soliq  to’lovi  bo’yicha  imtiyozlar 

sonining kamligi 

 

O’rnatilgan  stavkalardan  qat’iy  nazar  soliq 

to’lashda eng kam me’yorlarning mavjudligi 

---

 

52 

 

Umumiy  xulosa  qilinganda,  mamlakatimizda  soliqqa  tortish  nuqtai 

nazaridan kichik biznes sub’ektlari uchun qulay sharoit yaratilgan. Maxsus soliq 

rejimlari  kichik  korxonalarni  asosiy  soliq  turlarini  to’lashdan  ozod  qilib, 

ularning  fiskal  bosimini  pasaytirmoqda,  biroq  malakatimizda  amalga 

oshirilayotgan  iqtisodiy  islohotlardan  kelib  chiqib,  kichik  biznes  sub’ektlarini 

soliqqa  tortishni  yanada  takomillashtirish  zarur.  Fikrimizcha,  respublikamizda 

kichik  biznes  sub’ektlarini  soliqqa  tortish  amaliyotini  quyidagi  yo’nalishlarda 

takomillashtirish maqsadga muvofiq: 

–kichik  biznesni  rivojlantirish  orqali  mamlakatimizda  aholi  bandligini 

ta’minlashda  jiddiy  sifat  o’zgarishlari  ko’zga  tashlanmokda.  O’ta  dolzarb 

bo’lgan  ushbu  masalani  hal  etishda  qishloq  joylarda  ishlab  chiqarish  faoliyati 

bilan  shug’ullanuvchi  kichik  biznes  sub’ektlarini  yangi  ish  o’rinlarini  tashkil 

etish  darajasiga  mutanosib  ravishda  yagona  soliq  to’lovi  stavkasi  bo’yicha 

tabaqalashtirilgan pasaytiruvchi koeffitsientlarni qo’llash; 

– yangi  tashkil  etilgan  kichik  biznes  sub’ektlarini  dastlabki  ikki  yil 

davomida  soddalashtirilgan  tartibda  soliqqa  tortishda  qo’llaniladigan  me’yoriy 

miqdorlarni tatbiq etmaslik; 

–kichik  tadbirkorlik  sub’ektlari  tomonidan  mahsulotning  yangi  turlarini 

ishlab  chiqarish  uchun  sarf  qilingan  innovatsion,  ilmiy  –  tadqiqot  va    tajriba  – 

konstruktorlik  ishlari  xarajatlarini  yagona  soliq  to’lovi  bo’yicha  soliq  solish 

bazadan chegirish amaliyotini joriy etish; 

–  kichik  biznes  sub’ektlarining  investitsion  faolligini  soliqlar  vositasida 

rag’batlantirish  maqsadida  ishlab  chiqarishni  modernizatsiyalash  natijasida 

mahsulot hajmini oshirishdan olingan daromaddan yagona soliq to’lovi bo’yicha 

imtiyozlarni qo’llash ijobiy samara beradi.