Toshkent moliya instituti sh

Bu erda aylanma aktivlarning o’rtacha qoldig’i, o’rtacha xronologik usulda aniqlanadi.

Mijozning moliyaiviy ahvolini xarakterlovchi yana bir muhim ko’rsatkich – bu ularning o’z aylanma mablag’larining haqiqiy mavjudligini tasdiqlovchi ko’rsatkich hisoblanadi.
O’z aylanma mablag’larining mavjudligi ko’rsatkichi (O’AyMM) Quyidagicha aniqlanadi:

O’AyMM= O’z mablag’lari manbalari - Uzoq muddatli aktivlar (110-330 balans qatorlari)

qoplanmagan zararlar

Agar korxonaning asosiy aktivlari o’z mablag’lari manbalaridan yuqori bo’lsa, u holda korxona balansi nolikvid ekanligini ko’rsatadi. Nolikvid balansga ega bo’lgan korxonalar bank kreditlaridan foydalanish huquqidan mahrumdirlar.

Korxonalarga kredit berishda uning kreditga layoqatliligini baholashda quyidagi jadvalda keltirilgan ko’rsatkichlar hisob-kitob qilinishi lozim.

16-jadval

№	Ko’rsatkichlar	Davrlar
		1 kv	1/2 yil	9 oy	yil
1.	Qoplash koeffitsienti
2.	Likvidlilik koeffitsienti
3.	Muxtorlik koeffitsienti
4.	O’z aylanma mablag’lari mavjudligi dinamikasi
5.	Foydalilik
6.	To’lanmagan qarzlar bank ssudalari bo’yicha hisob-kitoblar bo’yicha
7.	Aylana mablag’lar aylanishi A)aylanish koeffitsienti B)kunlarda aylanishi

Mijozning moliyaviy holatini yanada chuqurroq tahlil qilish uchun quyidagi ko’rsatkichlardan ham foydalanish mumkin .
Mijozning qarz mablag’lari salmog’i.

Qarz mablag’lari koeffitsienti =

Qarz mablag’lar Barcha mablag’lar

O’zlik mablag’lar aylanuvchanlik koeffitsienti ₌
Realizatsiyadan tushum O’z mablag’lar

Qarz mablag’lar aylanuvchanligi ko’rsatkichi.

Qarz mablag’lar aylanuvchanlik koeffitsienti
Realizatsiyadan tushum
=
Qarz mablag’lar

Firmaning o’z qarzdorlari (debitor) hisob raqamlari hisobidan qanchalik tez to’lovlarini amalga oshirishini ko’rsatuvchi koeffitsent.

Debitorlik qarzlari Realizatsiyadan tushum aylanuvchanlik koeffitsienti = Debitorlik qarzlari

Firmaning qanchalik kreditorlar oldida o’z majburiyatlarini qoplay olishini ko’rsatuvchi ko’rsatkich :

Kreditorlik qarzlari
=
aylanuvchanlik koeffitsienti
Realizatsiyadan tushum Kreditorlik qarzlari

Asosiy vositalar aylanishini ifodalovchi ko’rsatkich:

Asosiy aktivlar
=
aylanuvchanlik koeffitsienti
Realizatsiyadan tushum Asosiy aktivlar

Har bir so’m o’zlik mablag’lariga to’g’ri keluvchi foyda miqdorini ko’rsatuvchi ko’rsatkich:

o’zlik mablag’lar
=
rentabelligining koeffitsienti
Foyda o’zlik mablag’lar