Toshkent moliya instituti sh. H. Tashmatov, X. S. Asatullayev, Z. G. Allaberganov


 Keynschilikning AQShdagi xususiyatlari



Download 3,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet160/233
Sana01.08.2021
Hajmi3,72 Mb.
#134878
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   233
Bog'liq
Ш.Ташматов. Иктисодий таълимотлар тарихи

 
13.3. Keynschilikning AQShdagi xususiyatlariIqtisodiy 
o„sish nazariyalari 
 
50-yillarda keynschilik g‗oyalari rivojlantirilib, yangi g‗oyalar ilgari 
surildi. Ularning asosiy  mohiyati iqtisodiy o‗sish sur‘atlari doimiyligini 
ta‘minlovchi  mexanizmlarni  aniqlash  va  isbotlashdan  iborat.  Oqibatda 
«multiplikator-akselerator» sistemasini hisoblashga asoslangan va o‗ziga 
xos  keynschilikning  o‗sish  nazariyalari,  jamg‗arish  va  iste‘mol 
o‗rtasidagi  o‗zaro  bog‗lanish  xarakteristikalaridan  foydalanib  iqtisodiy 
dinamikani modellashtirish yuzaga keldi.  
Yuqorida  tilga  olingan  iqtisodiy  o‗sish  nazariyalarining  asosiy 
namoyondalari  Massachuset  texnologiya  instituti  professori  Evsey 
Domar  (1914)  va  Oksford  universiteti  professori  Robert  Xarrod  (1890-
1978)  hisoblanadi.  Ularning  nazariyasi  (modeli)  iqtisodiyotning  doim 
(mo‗tadil)  sur‘atlarda  o‗sishi  dinamik  barqarorlik  (ilgarilab  borish)ning 
asosiy  sharti  sifatida  maqsadga  muvofiq  ekanligining  umumiy 
xulosalarlarini  birlashtiradi.  Ularning  fikricha  shundagina  ishlab 
chiqarish quvvatlari va mehnat resurslaridan to‗la foydalanishga erishish 
mumkin.  Xarrod-Domar  modelining  boshqa  bir  qoidasi  bo‗yicha  ayrim 
parametrlar, 
daromadlardagi 
jamg‗arma 
hissasi 
va 
kapital 
qo‗yilmalarning o‗rtacha samaradorligi uzoq davr  mobaynida doim deb 
tan  olinishi  hisoblanadi.  Mualliflar  dinamik  barqarorlik  va  doimiy 
o‗sishga  erishish  avtomatik  ravishda  bo‗lmasligi,  balki  davlatning 


245 
shunga  muvofiq  siyosati  natijasida,  ya‘ni  davlatning  iqtisodiyotga  faol 
ishtiroki tufayli ro‗y berish mumkinligini ta‘kidlaydilar.  
Domar va  Xarrod modellaridagi farq–boshlang‗ich pozitsiyalardagi 
ayrim  ko‗rsatkichlardir.  Masalan,  Xarrod  medelida  investitsiya  va 
jamg‗armalar  tengligi  g‗oyasi,  Domarda  esa  pul  daromadlari  (talab)  va 
ishlab  chiqarish  quvvatlari  (taklif)  teng,  deb  qabul  qilinadi.  Ikkala 
olimning  shunga  ishonchlari  komilki,  daromad  o‗sishini  ta‘minlashda 
investitsiyalar  roli,  ishlab  chiqarish  quvvatlarining  oshirilishi  faoldir, 
bunda  shu  narsa  ko‗zda  tutiladiki,  o‗sish  bandlikka  yordam  beradi,  bu 
esa  o‗z  yo‗lida,  korxonalarning  yarim  quvvat  bilan  ishlashi  va 
ishsizlikning  oldini  oladi.  Bu  Keynsning  shu  sohadagi  konsepsiyasini 
so‗zsiz  tan  olishdir;  chunki  Keyns  bo‗yicha,  iqtisodiy  jarayonlar 
investitsiya  va  jamg‗armalar  orasidagi  proporsiyalar  xarakteri  va 
dinamikasiga bog‗liq, aniqrog‗i investitsiyalarning ildam o‗sishi, baholar 
darajasi 
o‗sishiga  sabab  bo‗ladi,  jamg‗armalar  o‗sishi  esa 
korxonalarning to‗la ishlamasligi va ishsizlikning sababidir.  
 

Download 3,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   233




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish