Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari



Download 5,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet415/529
Sana26.09.2021
Hajmi5,65 Mb.
#185777
1   ...   411   412   413   414   415   416   417   418   ...   529
Bog'liq
Raqamli iqtisodiyot-Darslik-18.02.2020

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

mexanizmi  hamda  kriptovalyuytalardan  foydalanilish  va  ularning  rivojlanish 



tendentsiyalari bo’yicha baholi-qudrat bir qancha ma’lumotlar berilgan. Shuni ham 

aytishimiz  kerakki,  har  qanday  yangi  ma’lumot,  u  qanchalik  foydali  bo’lmasin, 

amalda  ishlatilmasa,  moddiy  foyda  keltira  olmaydi.  Buni  unutmang,  va 

bilimlaringizni amalda ishlatishdan erinmang. Bunda tavakkalchilik qilishga to’g’ri 

keladi, albatta. Ammo tavakkal qilmasangiz, hayotda hech nimaga erisha olmaysiz. 

Tavakkalchilik  darajasini  kamaytirishni  usuli  esa  aktivlarning  diversifikatsiyasi, 

doimiy  o’qish  va  o’rganish,  yangi  texnologiyalarni  bilish  va  tushunish,  ishonchli 

hamkorlar topishdir.  

Endi  raqamli  iqtisodiyot  bo’yicha  jahon  miqyosidagi  asosiy  trendlarni  ham 

yoritib o’tishga harakat qilamiz: 



Innovatsiyalar  hayotiy  tsiklining  kamayishi  –  sohalar  bo’yicha  muhim 

innovatsiyalarning  paydo  bo’lishini  oldindan  oldindan  ko’ra  olish  juda  ham 

muhim,  chunki  aks  holda  ushbu  soha  yangi  innovatsion  yechimlar  ta’sirida  yo’q 

bo’lib ketishi ham mumkin. Misol sifatida musiqa bozoridagi ilg’or texnologiyalar 

evolyutsiyasi  vositasida  tushuntirishimiz  mumkin:  vinil  plastinkalar  –magnitofon 

lentalari  –  kassetalar  –  kompakt  disklar  –  DVD  –  MP3  –  on-line  strimming 

servislari

Mehnat  bozori  tuzilishining  o’zgarishi  –  information  texnologiyalarning 

rivojlanishi  ishchi-xodimlarning  malakalariga  bo’lgan  talablarni  ham  tubdan 

o’zgartirib  yuboradi.  Natijada  aqliy  mehnatnig  qadri  oshib,  bu  sahada 

ishlaydiganlarga  ish  haqi  miqdori  ancha  katta  bo’lib  ketadi.  Buni  iqtisodchilar 

texnik  progressning  yangi  texnologiyalar  bilan  ishlay  oluvchilar  tomonga  qarab 

burilishi  (skill-based  technological  change  –  SBTC)  deb  ataydilar. Bu shubxasiz 

jahon trendidir va shuning uchun ham bu xolatni ta’lim dasturlari hamda rejalarini 

tuzishda  hisobga  olish  kerak  bo’ladi.  Masalan,  BCG  konsalting  kompaniyasining 

ma’lumotlariga ko’ra, Germaniyada ommaviy robotlahstirish hisobiga 2025 yilga 

kelib 610 ming ish joyi qisqaradi, ammo 960 ta  malakali hodimlar talab qiladigan 

yangi ish joylari paydo bo’ladi (RAEK, NIU BSHE, Ekonomika Runeta RF, str.5). 



Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

Asta-sekin  jahon  bo’ylab  raqamli  iqtisodiyot  tamoillari  va  dasturiy-texnok 

hamda algoritmik vositalari mobil tijoratga o’tish jarayoni amalga oshadi; 

Internet tizimida va raqamli dunyoda oldindan bashorat qilib bo’lmaydigan va 

kutilmagan  ko’rinishdagi  firibgarlik  va  tovlamachilik  xolatlari  yanaga  rivojlanib 

boradi, kompaniyalar esa buning oldini olish uchu katta kuch sarflashlariga to’g’gri 

keladi; 


Sharing  economy  texnologiyalari  insonlarning  shaxsiy  mulkka  ega  bo’lish 

istagiga  ta’sir  qila  boshlaydi  va  yoshlar  albatta  shaxsiy  mulikka  ega  bo’lish 

kerakligidan voz kehca boshlaydilar

Ijtimoiy  tarmoqlar  iste’mol  imkoniyatlariga  va  harid  bo’yicha  qarorlar  qabul 

qilish jarayoniga tobora ko’proq ta’sir ko’rsata boshlaydilar; 



Virtuallik  xizmatlari  va  bulutli  texnologiyalar  biznes  uchun  tobora  ko’proq 

imkoniyatlar  yaratib,  kompaniyalar  ularni  o’z  faoliyatlariga  yanada  ko’proq  jalb 

qila  boshaydiar.  Bu  esa  o’z  navbatida  information  tizimlarning  havfsizligi  va 

ishnochliligini ta’minlab beradi; 



Kraudsorsong  va  kraudfanding  texnologiyalarining  biznesga  kirib  kelish 

jarayoni  yanada  kuchayadi  va  kompaniyalar  jamoaviy  fikr  va  jamoaviy 

mablag’lardan  keng  foydalangan  xolda  nafaqat  tijoriy,  balki  ijtimoiy  masalalarni 

ham hal qila boshlaydilar; 



Sun’iy  intellect  va  Big  Data  texnologiyalarining  Mashine  Learning    asosidagi 

imkoniyatlari  kompaniyalarning  mijozlarga  yo’naltirilganligini  ta’minlaydi  va 

iste’molchilarning qoniqish darajasini oshiradi; 

Buyumlar interneti kompaniyalarni kerakli bo’lgan ma’lumotlarni shu zumdayor 

yig’ish, qayta ishlash va tahlil qilish imkoniyati bilan ta’minlaydi. Bu esa insoniy 

faktorning ko’zda tutilmagan nojo’ya ta’sirlaridan qutulishga yordam beradi

Virtual  va  to’ldirilgan  voqe’lik  texnologiyalari  hamda  robotlashtirish  ishlab 

chiqarish modellarining tubdan o’zgarishiga juda katta ta’sir qila boshlaydi; 



3D-printerlar  esa  ishlab  chiqaruvchilarni  iste’molchilarga  shu  qadar 

yaqinlashtiradiki, endi mahsulotlarni individual zakaz bo’yicha kichik partiyalarda 

ishlab chiqarish ham juda foydali bo’lib qoladi; 



Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

Kompaniya  va  tashkilotlarning  yangi  texnologiyalarni  o’zlashtirish  jarayoniga 



bog’liq ravishda, ishchi-xizmatchilarning malaka oshirishiga bo’lgan talablar ham 

keskin  o’zgaradi  va  hodimlarning  butun  umri  davomida  ta’lim  olishi  (Life  Long 



Learning) kerakligi zamona talabi bo’lib qoladi. 


Download 5,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   411   412   413   414   415   416   417   418   ...   529




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish