Toshkent moliya instituti o‘quv-uslubiy boshqarma tomonidan ro‘yxatga olindi

 
3.
 
Materiallar, inventarlar va xo‘jalik jihozlari hisobi 
Mazkur mavzu bo‘yicha talabalar materiallar, inventar va xo‘jalik jihozlarini 
turkumlarga ajratish, ularni baholash tartibi bilan tanishishlari lozim.
Xo‘jalik yurituvchi subyektlarning marketing xizmati tizimi bilan tanishish; 
tovar-moddiy zaxiralarni keltirish yuzasidan shartnomalar tuzish va ularning 
bajarilishi tartibi bilan tanishish; eksport-import operatsiyalari bo‘yicha kelib 
tushayotgan xom-ashyo va materiallarni baholash tartibini o‘rganish. 
Materiallarni qabul qilish tartibi bilan tanishish, jumladan, transport 
tashkilotlaridan ularni qabul qilishda aniqlangan kamomad va materiallardagi 

---

6 
buzilish hollarini rasmiylashtirish, tartibi bilan tanishish. 
Materiallarni omborga qabul qilish va xo‘jalik yurituvchi subyektning o‘zidagi 
ichki harakatlarni rasmiylashtirish tartibi bilan tanishish (qabul qilish dalolatnomasi, 
kirim orderlari, tovar-transport yuk xatlar, schyot-fakturalar). 
Xom-ashyo va materiallarni ishlab chiqarish, xo‘jalik maqsadlarida ombordan 
berilishini hujjatlashtirish tartibini o‘rganish. Materiallarni inventarizatsiya qilish va 
ularning natijalarini rasmiylashtirish hamda hisobda aks ettirish tartibi bilan tanishish. 
Tsex omborlarida materiallarni saqlash va ular harakatini hisobga olish tartibi 
bilan tanishish, materiallarni ishlab chiqarishga sarflanishini nazorat qilish va haqiqiy 
sarfqilingani bilan me’yordagi sarf o‘rtasidagi farqni aniqlash tartibi bilan tanishish.
Buxgalteriyada-omborga kelib tushadigan kirim-chiqim hujjatlarini o‘rganish, 
guruhlash va materiallarning o‘zvaqtida qabul qilinishini nazorat qilish, materiallarni 
sotib olish va tayyorlashning hisobi hamda mol etkazib beruvchilar bilan hisob-
kitoblar tartibini o‘rganish.
Qabul qilingan materiallar bo‘yicha QQS hisobga olish tartibi bilan tanishish. 
Ishlab chiqrishga va xo‘jalik maqsadlariga berilgan hamda sarflangan materiallar 
bo‘yicha QQSni 6410- «Byudjet bilan hisob-kitob» schyotiga yozish tartibini 
o‘rganish. 
Kelib tushgan materiallar yuzasidan 6-jurnal-orderni, materiallarning 
sarflanishi qaydnomasini to‘ldirish tartibini o‘rganish. Hisobot oyi oxiriga jurnal-
order va bu yopish uchun umumiy ma’lumotlar bo‘lishi hamda ularni to‘ldirish tartibi 
bilan tanishish. 
Tovar-moddiy qiymatliklarning harakati yuzasidan qaydnomalarni tuzish 
tartibini, materiallarning haqiqiy tannarxini aniqlashning hisob-kitobini hamda 
buqaydnomaning boshqa jurna orderlar bilan bog‘liqligini o‘rganish.
Materiallar inventarlar va xo‘jalik jihozlarining analitik va sintetik hamda 
ombordagi hisobi bilan tanishish.
Ushbu mavzu bo‘yicha hisobotda quyidagi boshlang‘ich hujjatlar va ularni 
to‘ldirish tartibi yoziladi: 
•
yuklarni qabul qilish jurnali; 
•
ishonchnoma; 
•
berilgan ishonchnomalar hisobi jurnali; 
•
materiallar qabul qilish dalolatnomalari; 
•
limit-ta’minot kartalari; 
•
talabnomalar; 
•
materallarni ichki joylashtirish nakladnoyi; 
•
chetga material berish uchun nakladnoy; 
•
ombordagi materiallarning hisobi; 
•
material hisoboti. 
Yuqorida ko‘rsatilgan hujjatlar to‘ldirilib, har bir boshlang‘ich hujjatlar 
ma’lumotlaridan foydalanib, buxgalteriya ikki yoqlama yozuvlarini, ularning 
mazmuni to‘liq ko‘rsatiladi.