|
8-jadval
O’zbekiston Respublikasi iqtisodiyotiga jalb etilgan xorijiy investitsiyalarning
dinamikasi
30
(foiz hisobida)
Iqtisodiyot tarmoqlari
Yillar
2007 2009 2011 2013 2015
Xorijiy investitsiyalarning jami
i e tit iyala a mi agi alm g’i
24,5 35,4
23,5
23,1
21
T ’g’ i a -t ’g’ i xorijiy
investitsiyalarning jami investitsiyalar
a mi agi alm g’i
20,6 30,5
21,2
16,9
15,2
T ’g’ i a -t ’g’ i x i iy
investitsiyalarning jami xorijiy
i e tit iyala a mi agi alm g’i
84,0 86,2
78,8
72
73
“Chet el i e tit iyala i t ’g’ i i a”gi a “Chet ellik investorlar
huquqlarining kafolatlari va ularni himoya qili ala i t ’g’ i i a”gi
O’z e i t Re pu li a i Q u la i i g mazmu i, maq a i a a amiyati. X i iy
i e t la ga e ilga imtiy zla , af latla a ag’ atla ti i milla i.
Xorijiy investitsiyalarni milliy iqtisodiyotga jalb etishdan manfaatdorlik har
qa ay a lat i g ’z i e tit iya iy ati i i la iqi i i tala eta i. Bu
iy at x i iy i e tit iyala i al eti i g ’ziga x y ’ ali i i, u i g e ,
ula i al eti i ag’ atla ti i tizimi i a iqla e a i a i e titsiya
faoliyatining huquqiy tartibini belgilaydi.
O’z e i t Re pu li a i i g “Chet el i e tit iyala i t ’g’ i i a”gi
Q u i g a iy maq a i O’z e i t Re pu li a i u u i a x i iy
30
O’z e i t Re pu li a i Da lat tati ti a q ’mita i i g statistik ma’lum tla i.
59
investitsiyalar amalga oshirilishining huquqiy asoslari va tartibini belgilab
e i a i at. U u q u i g a iy azifala i ’li :
-
x i iy i e tit iyala i i eli i i ag’ atla ti i y ’li ila O’z e i t
iqti iy ti i i la ti i a u i g a iqti iy tizimiga q ’ ili iga
’ma la i a ;
-
xorijning moliyaviy, moddiy, intellektual va boshqa resurslarini, zamonaviy
xorijiy texnologiyalarni va boshqaruv tajribasini jalb etish hamda ulardan
oqilona foydalanishdan iborat.
O’z e i t Re pu li a i i g “Chet ellik investorlar huquqlarining
kafolatlari va ularni himoya qili ala i t ’g’ i i a”gi Qonunining maqsadi
O’z e i t Re pu li a i u u i a x i iy i e tit iya fa liyati i amalga
oshirayotgan xorijlik investorlar huquqlarining kafolatlarini va ularni himoya qilish
choralarini belgilab berishdan ibo at ’li , u i g a iy azifala i ifati a
quyi agila i ’ ati mum i :
-
xorijlik investorlar huquqlarining kafolatlari va ularni himoya qilish
’yi a mple ala i a lla ti i ;
-
xorijlik investorlar va xorijiy investitsiyalarning ayrim toifalari uchun
q ’ im a af latla e i a t-sharoitlarini va ularni himoya qilish
choralarini belgilash.
O’z e i t Re pu li a i i g 1998 yil 30 ap el agi “Chet el investitsiyalari
t ’g’ i i a”ga Q u iga ’ a, O’z e i t Re pu li a i a x i li i estorlar
quyi agila ’li i mum i : et el a latla i, et el a latla i i g ma’mu iy
yoki hududiy organlari, davlatlararo bitimlar yoki boshqa shartnomalarga muvofiq
ta il t pga y i xalqa mma iy uquq u ’e tla i ’lga xalqa
tashkilotlar, chet el davlatlarining qonun hujjatlariga muvofiq tashkil topgan va
fa liyat ’ ati elay tga yu i i ax la , qa a qa ay i atla ,
tashkilotlar yoki uyushmalar, et el a lati fuqa la i ’lmi i m iy ax la ,
fuqa ligi ’lmaga ax la a et ella a imiy ya ay iga O’z ekiston
Respublikasi fuqarolari.
60
Xorijlik investorlar va xorijiy investitsiyalar uchun adolatli va teng huquqli
e im, ula i g t ’liq a imiy im ya i am a xa f izligi ta’mi la a i. Bu ay
e im O’z e i t Re pu li a i i g xalqa a t mala i a elgila q ’yilga
e imga qa aga a qulay q ’li i mum i ema . Xorijiy investitsiyalarning
uquqiy e imi O’z e i t Re pu li a i yu i i a i m iy ax la i t m i a
amalga oshirilayotgan investitsiyalarning tegishli rejimiga qaraganda noqulayroq
’li i mum i ema . O’z e i t Re pu li a i i g q u u atla i a xalqa
uquq i g umum e’ti f etilga me’y la iga mu fiq O’z e i t
Respublikasining milliy xavfsizligi manfaatlarini himoya etish maqsadida
iqtisodiyot va faoliyatning muayyan sohalarida xorijiy investitsiyalar uchun
e la la y i taqiq aza a tutilga ’li i mum i . Xorijlik investorlarning
O’z e i t Re pu li a i q u la i ila af latla ga uquqla i a ma faatla i
buzilganda ula i ti la O’z e i t Re pu li a i i g q u u atla i, u
jumladan, xalqaro shartnomalari bilan tartibga solinadi. Investitsiyalar va xorijlik
i e t la i g ta a al iligi i ug’u ta qili ixtiy iy a i a amalga
oshiriladi.
Birinchi Prezidentimiz I.A.Karim i g 2012 yil 10 ap el agi “T ’g’ i a -
t ’g’ i x i iy i e tit iyala al etili i i ag’ atla ti i ga i q ’ imcha chora-
ta i la t ’g’ i i a”gi Fa m i a t ’g’ i a -t ’g’ i x i iy i e t la u u
yanada qulay moliyaviy sharoitlar yaratildi. Mazkur Farmonda belgilanishicha,
xorijiy investorning pul shaklidagi ulushi 5 million AQSh dollaridan kam
’lmaga ya gi a ta il etilay tga x i iy i e tit iyala i ti i agi
x ala a lat ’yxati a ’tga a a a la 10 yil m aynida, soliq
q u iligi a ’zga i la yuz e ga lla a, yu i i ax la a li a iga
f y a lig’i, q ’ ilga qiymat lig’i (t a la , i la , xizmatla i ealizat iya
qilish aylanmasi), mol-mul lig’i, la ti i a i tim iy i f atuzilmani
i la ti i lig’i, yag a i tim iy t ’l , yag a liq t ’l i, u i g e ,
Respu li a y ’l amg’a ma iga am a ta’lim a ti iy t mua a ala i i
e t u t iya qili , mu ammal ta’mi la a i zla amg’a ma iga ma u iy
a atmala t ’la i g maz u x ala a lat ’yxati a ’ti a a i a amal
61
qilga me’y la i a q i ala i i q ’lla ga aqli i la . Fa m ga mu fiq, qiymati
50 million AQSh dollaridan oshadigan va xorijiy investorning ulushi kamida 50
f iz ’lga i e tit iya l yi alari doirasida ishlab chiqarish maydonidan
tashqaridagi zarur tashqi muhandislik-kommunikatsiya tarmoqlarini qurish byudjet
ma lag’la i am a qa i i m liyala ti i ma ala i i i a amalga
oshiriladi.
O’z e i t Re pu li a i P ezi entining 2005 yil 11 ap el agi “T ’g’ i a -
t ’g’ i xu u iy x i iy i e tit iyala i al eti i ag’ atla ti i a i agi
q ’ imcha chora-ta i la t ’g’ i i a”gi 3594-sonli Farmoni bilan belgilangan
soliq imtiyozlari 2012 yilning II choragidan boshlab quyidagi shartlar asosida
q ’lla ili i elgila ga :
-
Toshkent shahri va Toshkent viloyati istisno etilgan holda, respublikaning
barcha mintaqalarida joylashtiriladigan xorijiy sarmoyalar ishtirokidagi
korxonalarga tatbiq etiladi;
-
korxonaning ustav kapitalida xorijiy ishtirokchilarning ulushi kamida 33
foizni tashkil etishi lozim;
-
xorijiy investitsiyalarni erkin almashtiriladigan valyuta yoki yangi
zam a iy tex l gi u u a ta zi a q ’yi ;
-
mazkur imtiyozla i g q ’lla i mu ati a mi a imtiy zla a li ga
daromadning kamida 50 foizini korxonani yanada rivojlantirish maqsadida
qayta i e tit iyala ga y ’ alti i .
Umuma lga a, O’z e i t Re pu li a i i g me’y iy-huquqiy va qonun
hujjatlarida xori iy i e tit iyala u u quyi agi af latla a ag’ atla ti i
omillari amal qiladi:
-
a lat i e tit iya fa liyati u ’e tla i i g uquqla i i af latlay i;
-
davlat organlari va ularning mansabdor shaxslari investitsiya faoliyati
u ’e tla i i g q u hujjatlariga muvofiq amalga oshirilayotgan
faoliyatiga aralashishga haqli emas;
-
davlat investitsiyalar himoya qilinishini kafolatlaydi;
62
-
O’z e i t Re pu li a i a i e tit iyala a i e t la i g qa
aktivlari davlat mulkiga aylantirilmaydi;
-
investitsiyalar va investorlarning boshqa aktivlari rekvizitsiya qilinmaydi;
-
i e tit iya fa liyati u ’e ti i g i e tit iya fa liyati ati a i a li ga
f y a i ( a ma i) liqla , yig’imla a qa ma u iy t ’l la
t ’la ga , u i g x i iga ’ a reinvestitsiya qilinishi yoki boshqa har
qanday usulda ishlatilishi mumkin;
-
i e tit iya fa liyati u ’e ti lga a t iyala a qa qimmatli q g’ zla ,
uning maqsadli bank omonatlari, shuningdek, olingan mol-mulk olib
q ’yilga ( e izit iya qili ga ) lla a ula qiymati y i i a a t ’l la i
q u u atla iga mu fiq q pla a i ( mpe at iya t ’la a i);
Do'stlaringiz bilan baham: | 
