Toshkent moliya instituti mikroiqtisodiy

Iqtisodiy renta (absolyut renta) - bu cheklangan resurs uchun toManadigan toMov.

Yer rentasi - cheklangan yer resurslaridan (boshqa tabiiy resurslardan) foydalanganlik uchun toMov.

Iqtisodiy renta yer rentasiga ko‘ra kengroq ma’noga ega, buni yuqorida ko‘rgan edik.

Absolyut renta - bu barcha yer egalari tomonidan eming sifatiga bogMiq boMmagan holda oladigan rentadir (absolyut renta K.Marks tomonidan kiritilgan).

Yer rentasini tahlil qilish uchun quyidagi shartlar bajarilgan deb faraz qilinadi:

• 
  ishlab chiqarilgan barcha mahsulot bozor uchun ishlab
  

chiqariladi;

• 
  barcha yerlar mukammallashgan bozor sharoitida ijaraga beriladi;
  
• 
  barcha yerlardan asosiy oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarish uchun foydalaniladi;
  
• 
  barcha yerlaming unumdorligi bir xil.
  

Yer taklifi absolyut elastik bo‘lmagani uchun, yer takiif chizig'i vertikal ko'rinishda bo'ladi (14.28-rasm).

Yerga bo'lgan talab chizig'i d (yer unumdorligining pasayish qonuniga ko'ra) manfiy yotiqlikka ega.

Yer taklifi chizig'i 5 ni talab chizig'i l\ bilan kesishgan nuqtasi E_l yer bozoridagi muvozanat holatini bildiradi. P, muvozanat renta bo'lib, u har oyda ijarachi tomonidan yer egasiga to'lanadi. PJ^Q^ to'rtburchak yuzi barcha yerdan foydalanish uchun to'lanadigan umumiy renta. Agar asosiy mahsulot bug'doy boiadigan bo'lsa, bug'doyga bo'lgan talabning ortishi, yerga bo'lgan talabning ortishiga olib keladi (a), natijada bir gektar yerga to'lanadigan renta P_x dan Р_ъ ga ko'tariladi. Ushbu holat umumiy (ahsolyut) renta 0P₃E₃Q_e to'rtburchak yuziga teng bo'ladi. Agar bug'doyga bo'lgan talab kamaysa, har oyda to'lanadigan renta ham kamayadi va umumiy renta qiymati 0P,EQ_e to'rtburchak yuzigacha kamayadi.

Ko‘rinib turibdiki, taklif absolyut elastik bo‘lmaganda er rentasi asosan unga bo‘lgan talabga bog‘liq.