Toshkent moliya instituti "menejmet" kafedrasi "menejment"

  

 

 

 

TAShQI          OMILLAR 

 

Ijtimoiy, siyosiy 

sharoitlar va qo-

nunchilik 

 

Tarmoqning jozi-

badorligi, raqobat 

shartla ri  

 

Kompaniya uchun 

imkoniyatlar va xavf-

xatarlar 

 

Kompaniyaning 

strategik  

vaziyati 

 

Ayrim omillar ning 

muhimligi va ularning 

strategiyaga ta‘siri haqidagi 

xulosa 

 

Strategik 

tashabbuslarni 

identifikatsiya 

lash va baholash 

 

 

Vaziyatga mos 

strategiyani aniqlash 

Kompaniyaning kuchli 

va zaif tomonlari 

bozordagi raqobat 

mavqei 

 

Shaxsiy nafsoniyat 

biznes falsafasi axloqiy 

tamoyillar 

Aktsiyalarning qiymti va 

kompaniya madaniyati 

 

---

592 

 

Tarmoqdagi asosiy iqtisodiy ko‟rsatkichlarning strategik ahamiyati 

 

Ko‟rsatkich 

Ko‟rsatkichning strategik ahamiyati 

Bozor hajmi 

Kichik bozorlarda katta va yangi raqobatchilarni jalb  qilish 

tendentsiyasi kuzatilmaydi; katta bozorlar muayyan tarmoqlarda 

raqobatchilik ustunligini mustah-kamlash maqsadida turli 

kompaniyalarni sotib olmoqchi  bo‘lgan korporatsiyalarni o‘ziga jalb 

qiladi. 

Bozor hajmining ortishi 

Jadal sur‘atlar bilan o‘sish yangiliklarga olib keladi, o‘sishning 

sekinlashishi esa raqobatni kuchaytiradi va zaif raqiblarni kurashdan 

siqib chiqaradi 

Ishlab chiqarish quvvat 

larining ortiqchaligi yoki 

tanqisligi 

Ortiqcha ishlab chiqarish quvvatlari xarajatlarni ko‘paytirib, 

daromadni kamaytiradi, ularning tanqisligi esa xarajatlarga oid teskari 

tendentsiyalarga olib keladi 

Tarmoqning da romadliligi 

Yuqori daromadli tarmoqlar ham yangiliklarga olib keladi 

Kirish chiqish to‘siqlari 

Katta to‘siqlar mavjud firmalarning mavqeini va daromadlarini 

himoya qiladi, to‘siqlar past bo‘lganda esa yangi firmalarning kirib 

kelishi ularga salbiy ta‘sir ko‘rsatadi 

Tovar   xaridorlar uchun 

qimmat 

Ko‘pchilik xaridorlar tovarni eng past narxlarda sotib oladilar 

Standartlashtirilgan tovarlar 

Xaridorlar bir sotuvchidan boshqasiga oson o‘tishlari mumkin. 

Tex nologiyaning tez 

o‘zgarishi 

Texnologiya va asbob-uskunalarga ajratilgan investitsiya-lar ularning 

eskirib qolishi tufayli o‘zini oqlamay qolish xavfi kuchayadi 

Kapitalga qo‘yilgan talablar 

Katta    talablar    investitsiyalarga    oid    qarorlarga    tanqidiy 

munosabatda bo‘ladi, investitsiyalash payti muhim bo‘lib boradi, 

kirish va chiqish to‘siqlari kuchayadi 

Vertikal integratsiya 

Kapitalga nisbatan qo‘yilgan talablar kuchayib boradi, ko‘pincha 

raqobatli differentsiatsiya hamda integratsiya darajasi turlicha bo‘lgan 

firmalar o‘rtasidagi qiymat differentsiatsiyagi kuchayadi 

Ko‘lamdan tejash 

Narx  bo‘yicha  raqobatlashish  uchun  zarur  bo‘lgan   bozor  hajmi 

kattalashadi 

Tovarning tez yangilanishi 

Tovarning hayot tsikli qisqaradi