Toshkent moliya instituti "menejmet" kafedrasi "menejment"

 

10.2.Ulgurji va chakana savdo 

Tovarlarni  ishlab  chiqarilgan  joyidan  foydalaniladigan  joyiga  tarqatish 

(distributsiya)  savdo  kanalida  ishlovchi  ulgurji  yoki  chakana  tashkilotlar  yoki 

alohida  shaxslar  tomonidan  amalga  oshiriladi.  Ishlab  chiqaruvchining  yangi 

---

214 

 

mahsuloti  taklifi  bozordagi  talabdan  yuqori  bo‘lsa,  distribyutor  xizmatidan 

foydalanadi.  Distribyutor  foydasini  ulgurji  va  chakana  savdo  tarmoqlari  bajarishi 

mumkin. 

Ulgurji savdo – ishlab chiqaruvchi va iste‘molchi o‘rtasida vositachi bo‘lib, u 

bir  yo‘la  ham  ishlab  chiqaruvchi  ham  iste‘molchiga  xizmat  qiladi.  Ishlab 

chiqaruvchi  uchun  ulgurji  savdo  foydali  bo‘lib,u  o‘z  bozorini  kengaytirish  va 

xarajatlarni kamaytirish imkoniga ega bo‘ladi. 

Ulgurji korxonalar quyidagi qoidalarga asoslanib ishlashi kerak: 



 

Bozorlarni chuqur o‘rganish, tovarlar uchun bozorni tanlash; 



 Xarajatlar  tarkibini  kuzatib  borish,  omborlar,  ishchilarga  ketadigan 

xarajatlarni tahlil qilish; 



 Ulgurji 

savdoning 

barcha 

texnologik 

ketma-ketligida 

bajariladi, 

operatsiyalarning  daromadliligini  nazorat  qilish  (ulgurji  shaklida  sotib  olish, 

saqlash, qadoqlash, nav(sort)larga ajratish, sotish); 



 Sotiladigan mahsulotlarning imiji va brendi shakllanishga yordam berish. 

Ulgurji  firmalar  bir  tomondan  o‘zlari  uchun  alternativ  ishlab  chiqaruvchilar 

izlab,  yangi-yangi  mahsulotlarni  sotib  olish  va  sotishni  maqsad  qilsa,  ikkinchi 

tomondan  yangi  sotish  bozorlarini  ham  izlaydi,  yangi  iste‘molchilar  segmentini 

tovarlarga  jalb  qiladi.  Ulgurji  firmalar  bozorlar  haqida  axborotga  ega  bo‘lib, 

korxonalarni  iste‘molchilar  talablari,  bozor  holati  bilan  bog‘liq  axborotlar  bilan 

ta‘minlaydi.  Shu  bilan  birga  iste‘molchilarni  bozor  konyunkturasi,  yangi  tovar 

haqidagi ma‘lumotlar bilan tanishtiradi.