Toshkent moliya instituti "menejmet" kafedrasi "menejment"

axborotlarni muntazam izlash tarzida izohlaydi. 

Marketing tadqiqotlari 

tuzilishi 

F.Kotler fikricha, marketing 

tadqiqotlari 

---

594 

 

Bozorning umumiy sharoitlarini 

qrganish va tahlil etish 

Ishlab chiqarish va savdo faoliyati 

yakunlarini tadqiq etish 

Talabni tahlil qilish 

Strategiya tahlili 

Iste‟molchilarning tovarga bqlgan 

talablarini tahlil qilish 

Tashkiliy tuzilmani tahlil qilish 

Bozorning rivojlanish istiqbollarini 

tahlil qlish 

Mahsulotning raqobatdoshligini 

tahlil qilish 

Tarmoq tadqiqotlari 

Firmaning raqobatdoshligini tahlil 

qilish 

Raqobatni tadqiq etish 

Faoliyatning kuchli va zaif 

tomonlarini, ishni yaxshilash 

imkoniyatlarini aniqlash 

Savdo shakli va usullarini tadqiq 

etish 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Marketing tadqiqotlari turli yo‟nalishlarda turlicha bo‟lib, 

ular quyidagi tartibda tasnif etiladi: 

 

Bozor tadqiqotlari tarkibi: 

 

bozor hajmini aniqlash, uning rivoji 

yo‟nalishlari va mavsumiy  omillarni tahlil etish; 

bozorni tasnif etish; 

---

595 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

bozor sub‟ektlarini, bozordagi savdo shakli va 

usullarini o‟rganish; 

istemolchilar tarkibining yoshi, mintaqalar bo‟yicha joylashuvi,  ijtimoiy 

holati, jinsi, oilaviy tarkibi,  xaridorlik hulqi va boshqa muhim mezonlar 

bo‟yicha bozor strukturasida yuz berayotgan yoki kutilayotgan siljishlar 

to‟g‟risidagi masalaga e‟tiborni kuchaytirgan holda aniqlash; 

 

mahsulot sotishni va bozordagi umumiy savdo summasida uning geografik va 

demografik kesimda solishtirma hissasini, taqsimot kanallari turlari, iste‟molchi 

korxonalarning tarmoqqa mansubligi, tovar oboroti hajmi va narxlar strukturasi 

nuqtai nazaridan tahlil etish; bu bilan firmaning bozordagi mavqei, kuchli va 

zaif tomonlari aniqlanadi. 

 

bozor strukturasiga ta‟sir ko‟rsatadigan 

umumiqtisodiy va boshqa tashqi omillarni tahlil 

qilish; 

 

Tovarni tadqiq etish: 

mo‟ljalga  olingan  yangi  tovarlarni  tahlil  etish,  sinov  uchun  tanlash, 

iste‟molchilarga  muvofiq  kelishini,  iste‟mol  jarayonida  tovarlarga  xos 

bo‟lgan  fizik  xususiyatlari  va  tafsilotlotlari,  o‟rab-joylash  xossalarini  

tekshirish; 

raqobatchi  tovarlarning,  ya‟ni  faqat  o‟z  firmasi 

tovarlarinigina  emas,  balki  shu  bilan  birga  raqiblari