Toshkent moliya instituti "menejmet" kafedrasi "menejment"

                        

Iste’mol Xarajatlaridagi O’zgarishlar 

Iqtisodiy 

omillar 

iste‘molchilarning 

harajatlari  va  harid  xatti-xarakatlariga  fojeali 

ta‘sir  ko‘rsatishi  mumkin.  Misol  uchun, 

yaqindagina,  Amerikalik  iste‘molchilar  erkin 

harajat  qilishar  edi,  o‘sayotgan  daromadlar 

bilan  ta‘minlanganligi,  aktsiya  bozoridagi 

portlashlar,  uy-joy  qiymatini  tez  o‘sishi 

boshqa ijobiy iqtisodiy kuchlar. Ular ko‘rinib 

turganidek  xech  qanday  xavotirsiz  tinmay 

harid qilishar va qarzlari rekord darajada yig‘ilib ketar edi. Biroq o‘sha kunlarning 

erkin harajatlari va yuqori darajadagi kutishlari 2008/2009 yillardagi Buyuk inqiroz 

tufayli barbod bo‘ldi.  

 

Iste‘molchilar  o‘zlarining  fundamental  axvollaridan  kelib  chiqib,  harid  qilishga 

moslashdilar  va  shu  xarid  shaklini  uzoq  muddat  saqlab  qoladilar.  Ular  kam  xarid 

qilishyapti  va  xaridlaridan  ko‘p  narsa  kutishyapti.  O‘z  navbatida,  qadr  qiymat 

marketingi  ko‘p  soha  mutaxassislari  uchun  shiorga  aylanib  bormoqda.  Barcha 

sanoat tarmoqlarining bozorshunoslari bugungi kunning kamharj iste‘molchilariga 

arzon  narxlardagi  sifatli  maxsulot  va  yaxshi  xizmatning  to‘g‘ri  kombinatsiyasidan 

iborat yuqori qiymatli maxsulot taklif qilish yo‘llarini qidirmoqdalar . 

Siz  har  kunlik  maxulotlaringiz  uchun  sotuvchidan  qiymat  darajasini  kutasiz. 

Misol  uchun  Target  ―Ko‘pini  kut,  kam  to‘la‖  shiorining  ikkinchi  qismiga,  ya‘ni 

―kam to‘la‖ qismiga urg‘u bermoqda.  Target.com veb sayti bir zumlik lozunglarini 

―Sezondagi  eng  arzon  narxlarimiz‖,  ―xursandchilik,  quyosh,  tejash‖,  ―xar  kuni 

tyokin  yuklashlar‖  kabi  chaqiruvlarga  almashtirdi.  Shuningdek,  bugungi  kunda, 

oliy  savdo  markalari  bozorshunoslari  ham  yaxshi  qiymatga  urg‘u  bermoqdalar. 

Misol  uchun,  yuqori  masshtabli  mashina  savdo  belgisi  bo‘lgan  Infiniti  ham 

―dabdabani etisha oladigan qil‖ deya va‘da bermoqda.