Тoshkent moliya instituti mavzu: qo'shilgan qiymat solig'I “soliqlar va soliqqa tortish” kafedrasi “soliqlar va soliqqa tortish” fani

Qo‘shilgan qiymat solig’i haqida tushuncha. Soliqning iqtisodiy mohiyati va uning joriy qilinishi
O'zbekistonda qo'shilgan qiymat solig'i 1992 yilda respublikamizda ishlab chiqarilayotgan tovar (ish, xizmatlar)ga joriy etilgan bo'lsa, 1993 yil 1 fevraldan boshlab uning hududiga olib kiriladigan import tovarlariga nisbatan tatbiq etila boshlandi, bundan qonun hujjatlarida belgilangan imtiyozlar mustasno.
Qo‘shilgan qiymat solig’i haqida tushuncha. Soliqning iqtisodiy mohiyati va uning joriy qilinishi
Qo'shilgan qiymat solig'i oborotdan olinadigan soliq va sotuvdan olinadigan soliq o‘rniga aksiz solig‘i bilan birgalikda kiritilgan. Bu soliq oborot solig‘idan farqli ravishda faqat qo‘shilgan qiymatdan undiriladi. Oborot solig‘i esa bir marotaba umumiy oborotdan olinar edi.
Qo‘shilgan qiymat solig’i haqida tushuncha. Soliqning iqtisodiy mohiyati va uning joriy qilinishi
Qo'shilgan qiymat solig'i bilvosita soliqqa tortish tizimida etakchi ahamiyatga ega. Soliqdan tushumlar davlatimiz byudjetining daromad qismida muhim o'rin tutadi.
Qo‘shilgan qiymat solig‘ining davlat byudjeti daromadlaridagi salmog‘i dinamikasi

Daromadlar	2020 yil		2021 yil
	mlrd. so’m	foizda	mlrd. so’m	foizda
Bilvosita soliqlar, jami	31324,1	30,2	38351,1	30
Qo’shilgan qiymat solig’i	20485	19,8	25572	20

Qo‘shilgan qiymat solig’i to‘lovchilari tarkibi va soliq obyekti
Qo‘shilgan qiymat solig‘ining to‘lovchilari bo‘lib, amaldagi Soliq kodeksining 237-moddasiga muvofiq O’zbekiston Respublikasida tadbirkorlik faoliyatini amalga oshiruvchi va tovarlarni (xizmatlarni) realizatsiya qiluvchi quyidagilar soliq to‘lovchilar deb e’tirof etiladi :
1

• O’zbekiston Respublikasining yuridik shaxslari;

2

• tovarlarni (xizmatlarni) realizatsiya qilishdan olingan daromadi soliq davrida bir milliard so’mdan oshgan yoxud ixtiyoriy ravishda qo’shilgan qiymat solig’ini to’lashga o’tgan yakka tartibdagi tadbirkorlar;

3

• O’zbekiston Respublikasi hududida tovarlarni (xizmatlarni) realizatsiya qiluvchi chet el yuridik shaxslari, agar tovarlarni (xizmatlarni) realizatsiya qilish joyi deb O’zbekiston Respublikasi e’tirof etilsa;

4

• faoliyatni O’zbekiston Respublikasida doimiy muassasalar orqali amalga oshiruvchi chet el yuridik shaxslari;

5

• oddiy shirkat shartnomasi (birgalikdagi faoliyat to’g’risidagi shartnoma) doirasida amalga oshiriladigan faoliyat bo’yicha – oddiy shirkatning ishlarini yuritish vazifasi zimmasiga yuklatilgan ishonchli shaxs – oddiy shirkatning ishtirokchisi;

6

• O’zbekiston Respublikasining bojxona chegarasi orqali tovarlarni olib o’tuvchi shaxslar.

Mazkur shaxslar bojxona to’g’risidagi qonun hujjatlariga muvofiq
qo’shilgan qiymat solig’ini to’lovchilar deb e’tirof etiladi.