Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

Rxk=SF/XK
Ushbu 
ifodani 
sotuv 
rentabelligi 
(SF/ST), 
aktivlarning 
aylanuvchanligi (ST/A) va aktivlarda xususiy kapitalni jamlanishi 
(A/XK )ga muvofiq quyidagi ko'rinishga keltirish mumkin:
Rxk=SF/ST*ST/A*A/XK
Bunda: Rxk- xususiy kapital rentabelligi;
SF-sof foyda;
ST-sotishdan sof tushum;
A-oxirgi hisobot sanasiga aktivlar summasi;
XK-oxirgi hisobot sanasiga xususiy kapital summasi.
90

---

1.52-jadval
Xususiy kapital rentabelligi va uning o‘zgarishiga ta’sir
etuvchi omillar tahlili
t/r
Ko‘rsatkichlar
0 ‘tgan yil
Hisobot yili
1
Sof foyda
9000.0
9900.0
2
Sotishdan tushum
60000.0
63600.0
3
Aktivlar summasi
120000.0
126000.0
4
Xususiy kapital summasi
30000.0
30000.0
Xususiy kapital rentabelligi hisob-kitobi va uning o'zgarishiga ta’sir 
etuvchi birliklaming hisob-kitobini quyidagi jadvalda keltirib o4tamiz.
1.53-jadval
Omillar ta’sirining hisob-kitobi 
____________
Ko‘rsat
kichlar
Hisob-kitoblar
Natija
Ta’sir
darajasi
o‘tgan yili
Rxk(o‘y)=9000.0/60000.0x60000 
.0/120000.0x120000.0/30000.0 x 
100%
30%
hisobot
yili
Rxk(hy)=9900.0/63600.0x63 600. 
0/126000.0x126000.0/30000.0 x 
100%
33%
+3%
Rentabellik o‘zgarishiga ta’sir etuvchi omillar hisob-kitobi
SF/ST
ta’siri
Rxk(s f)=9900.0/63600.0x60000. 
0/120000.0x 120000.0/30000.0 
x 100%
31.14%
1.14%
(31.14-30.0)
ST/A
ta’siri
Rxk(a)=9000.0/120000.0x63600. 
0/126000.0x120000.0/30000.0 x 
100%
30,3 %
0,3 % 
(30,3-30.0)
A/XK
ta’siri
Rxk(a)=9000.0/120000.0x60000. 
0/120000.0x126000.0/30000.0 x 
100 %
31.5%
1.5 % 
(31.5-30.0)
Demak korxonada xususiy kapital rentabelligi o ‘tgan yilga nisbatan 
+3 foizga ortgan. Bu o'zgarish sof foydaning sotishdan tushumdagi 
salmog4ining o‘zgarishi hisobiga +1.14% ga. (31.14-30.0) 
aktivlar
91

---

aylanuvchanligining 
o ‘zgarishi 
hisobiga +0,3 
%ga 
(30,3-30.0), 
kapitalning tarkibiy o ‘zgarishi hisobiga +1.5 %ga (31.5-30.0) o ‘sishi 
tufayli ro ‘y bergan. Hisob-kitobdagi noaniqliklar +,-0.4 ga teng.