Boshqa manbalar
885
865 126
1 175
923 999
1 204
804 753
1 597
873 856
951 206
811
0 ‘zgarishi (+,-)
+65 341
685
-224 717
188
-253 597
942
-646 667
045
Aksionerlik jamiyatida o ‘z m ablagiari manbasi 2017-yil choraklari
bo'yicha tahlilidan shuni xulosa qilish mumkinki, subyektning xususiy
kapitali hajmi davr boshiga nisbatan 1 160 489 646 ming so‘mga ortgan.
Uni yilning choraklari bo‘yicha o‘zgarishlari
mos ravishda birinchi
chorakka nisbatan 1 556 616 285 ming so‘mga, ikkinchi chorakka
nisbatan 1 479 288 162 ming so‘mga teng b oigan. Xususiy kapitalning
tarkibiy o'zgarishlari davr boshiga nisbatan quyidagicha boigan:
- Ustav kapitali bo‘yicha jami o'zgarish 213 818 364 ming so'mga;
- Rezerv kapitali bo‘yicha o ‘zgarish davr boshiga nisbatan
2 383 571 493 ming so‘mga;
- Taqsimlanmagan foyda bo‘yicha o ‘zgarish -284 292 935 ming
so‘mga:
- maqsadli tushumlar va boshqa manbalar hisobiga o ‘zgarish
65 341 685 ming so‘m gateng boigan.
11.5. Sof aktivlar tahlili va ulardan foydalanish samaradorligining
tahlili
Sof aktivlar. Bu tushuncha bilan aksionerlik tashkilotlari va
m as’uliyati cheklangan jamiyatlar bilan hamkorlikda ishlayotgan
buxgalter va auditorlar tez-tez to‘qnash kelishadi.
Sof aktivlar
deganda
xo‘jalik
yurituvchi
subyektning
o‘z
m ablagiari bilan ta’minlangan uzoq muddatli va joriy aktivlarning
qiymati, ya’ni xocjalik yurituvchi subyektning qarz majburiyatlaridan
79
ozod b o ig a n mol-mulk qiymati tushuniladi .
Oddiy qilib aytganda:
7914
- с о н л и
БХМС “Хусусий капитал тугрисидаги х,исобот”нинг 10-банди
602
Sof aktivlar = Aktivlar - Majburiyatlar
Demak:
Jamiyatning ustav kapitalini ko‘paytirishga qaratilgan mol-
mulki = Sof aktivlar - Ustav kapitali (fondi) - Zaxira kapitali
Bugungi kunda korxonalaming aksariyat qismi mulkchilikning eng
keng shakli, mas’uliyati cheklangan jamiyatlar shaklida tashkil
etilmoqda.
Ushbu jamiyatlarda
ustav
kapitali
3
xil
tartibda
ko'paytirilishi mumkin:
a) jamiyatning mol-mulki
hisobiga;
b) jamiyat ishtirokchilarining qo'shimcha hissalari hisobiga;
v) jamiyatga qabul qilinadigan uchinchi shaxslaming hissalari
hisobiga.
Yuqoridagilardan kelib chiqsak, jamiyatning mol-mulki hisobiga
ko'paytirish qo'shilgan kapital,
taqsimlanmagan foyda, maqsadli
tushumlar va kelgusi davr xarajatlari va to'lovlari uchun zaxiralardan
sotib olingan xususiy ulushlami (aksiyalarni) ayirib tashlagan holdagi
natijaga amalga oshirish kerakligi belgilangan.
Qo'shilgan kapital, maqsadli tushumlar
va kelgusi davr xarajatlari
va to'lovlari uchun zaxiralar hisobiga ustav kapitalini ko'paytirishning
umuman iloji yo'q. Chunki, ushbu balans moddalari yoki buxgalteriya
hisobi obyektlari foydalanish maqsadi aniq belgilangan.
Sof aktivlami tahiil etish metodikasi ikkita bosqichda amalga
oshiriladi:
1. Sof aktivlar dinamikasining tahlili. Buning uchun davr boshiga va
oxiriga sof aktivlar qiymati va ulaming o'rtacha ko'rsatkichi aniqlanadi.
Olingan natijada o'tgan yillar bilan taqqoslanish o'zgarishlari va
o'zgarish sabablari aniqlanadi.
2. Sof aktivlardan samarali foydalanish tahlili. Bunda sof
aktivlaming
aylanuvchanligi, rentabelligi ko'rsatkichlari va ularning
o'zgarishlari omilli tahiil etiladi.
Sof aktivlardan foydalanish samaradorligini aniqlash quyidagi
formula asosida hisob-kitob qilinadi:
Do'stlaringiz bilan baham: