Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

Moliyaviy holat reytingi bo‘yicha guruhlash___________
Moliyaviy holat reytingi
Guruhdagi
korxonalar soni
Guruh bo‘yicha moliyaviy
holatning o ‘rtacha reyting
bahosi
1,5 - 4 ,5
20
2,250
4,6 - 6,0
30
3,760
6,1 dan yuqori
12
6,230
Jami
62
4,560
Zanjirli bog‘lanish usuli.
Zanjirli bog‘lanish usulida natijaviy ko‘rsatkichning o'zgarishi va 
uning o‘zgarishiga ta ’sir etuvchi omillar tizimli almashtirishlar orqali 
hisob-kitob qilinadi. Biroq, tahlil qilinadigan ko^rsatkichlaming ta’sir 
birliklari funksional bog4liqlikda bo‘lishi talab etiladi.
37

---

Zanjirli bog‘lanish usulida zanjirli tizimdan foydalanilganligi 
sababli uning nomi zanjirli usul deb nomlangan. Bu tartib natijaviy 
ko'rsatkichga har bitta omilning ta’sir darajasini hisoblashda ushbu 
omilning yangilangan ifodasi olinishi bilan farq qiladi. Qolgan barcha 
ta’sir birliklar o ‘zgarishsiz qoldiriladi va h.k. Ushbu omillar oxirgi omil 
ta’sirini aniqlashga qadar davom ettiriladi.
Zanjirli usulni turli ifodalarga nisbatan qo‘llash mumkin va bu uni 
q o ‘llash imkoniyatlarini oshiradi va universalligini ta’minlaydi.
1.18-jadval
Zanjirli bog‘lanish usulida ta’sir etuvchi birliklarni hisoblash
metodikasi
Ifoda
K o‘rsatkichIar
0 ‘zgarishga ta’sir etuvchi birliklar hisob-kitoblari
Reja
Shartlil
Shartli2
Haqiqat
Q=xu
Jami o ‘zgarish Q rQ o
x0*u0
X j*U 0
X
X j * U }
1
Birinchi 
omil 
(x) 
ta’siri
x
X
X
Xj *U0 
Xo*Uo
2
Ikkinchi 
omil 
(y) 
ta’siri
X
X
X
X i* U j Xj *Uo