Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

Kredit oluvchining faoliyatini baholash
Baholash elementlari
Ko‘rsatkichlari
Mijozning faoliyatni rivojlantirishga
intilishi
o ‘sish dinamikasi
o‘zgaruvchanlik
istiqbollik
Mahsulot (ish, xizmat)larga talabning
o'zgarishi
mijozlar tavsifi
bozor hajmi va sifat 
ko‘rsatkichlari
sotish hajmi
baho belgilash tartibi
sotish rejasi
talabning barqarorligi
tovaming almashuvchanligi
xavf-xatarlar
Taklifning o ‘zgarishi
raqobatchilar holati
jo‘natmalar muvofiqligi
j o ‘natmalar xavf-xatari
narxning barqarorligi
379

---

ishchi kuchi bilan bogMiq
sabablar
xalqaro valyutaga talabning
mavjudligi
Mahsulotning sifat tasnifi
texnologiya darajasi
mahsulot sifati
kapital va mehnat sigMmi
Raqobat darajasi
raqobatchilar
raqobatning intensivligi
bozorga kirishdagi to‘siqlar
peshqadam raqobatchilaming 
bozordagi ulushi
Kreditga layoqatlilik tahliiining maqsadi 
- korxonalaming 
kredit, qarz mablagMarini jalb etishi yuzasidan ularning moliyaviy holati 
va natijalarini tahlil etish orqali pul mablagMarini ko‘paytirish 
imkoniyatlarini retrospektiv tahlilini amalga oshirishdan iborat.
Korxonalaming kreditga layoqatligini baholashda tahlil oldiga 
quyidagi 
vazifalar
qo‘yiladi:
■ korxonalaming kreditga layoqatliligini davriy oraliqlar bo‘yicha 
o ‘rganish;
■ korxonalaming moliyaviy barqarorligi, aktivlar va kapital 
foydaliligini baholash;
■ mablagMarni joylashinuvidagi holat, ulaming aylanuvchanligini 
baholash;
■ muddati 
o‘tgan 
majburiyatlaming 
holati, 
korxonalaming 
moliyaviy mustaqillik darajasidagi o‘zgarishlar, sotish hajmidagi o ‘sish, 
likvid mablagMaming holati kabi qo‘shimcha ko‘rsatkichlarga baho 
berish.
Kreditga layoqatlilikni tahlil etishning darajasi va sifati axborot 
manbalarining toMiqligiga va ulaming atroflicha o ‘rganilishiga bogMiq. 
Shu sababli tahlil etishda o ‘rganiladigan axborotlarni tarkiblash va ularni 
tizimlashtirish muhim masala hisoblanadi. Quyida, korxonalar kreditga 
layoqatliligini baholash, tahlil etishning axborot manbalari va ularga 
qo‘yilgan talablami keltirib oMamiz.