|
521
9.13. Soliq toclovlari dinamikasi, ularning natijaviy ko‘rsatkichlar
bilan qiyosiy tahlili
Zamonaviy talablarga javob beradigan soliq tizimini yaratish
iqtisodiyotni jadal rivojlantirish, tadbirkorlik faoliyati uchun qulay
sharoitlar yaratish, investitsiya muhitini yaxshilash hamda ishlab
chiqarish va xizmat ko‘rsatish ko‘lamini kengaytirishning asosiy
shartlaridan biridir.
Jumladan, bu yo^nalishda soliq tizimini takomillashtirish jarayonida
xo'jalik yurituvchi subyektlarga nisbatan soliq yukini izchil kamaytirish
maqsadida, eng avvalo, ularning daromadlaridan undiriladigan bevosita
soliqlaming salmog'ini kamaytirish muhim ahamiyat kasb etmoqda.
Albatta, soliq yukini kamaytirish natijasida korxonalarda o4z ixtiyorida
qoladigan mablag'lardan ishlab chiqarishni zamonaviylashtirish, uning
samaradorligini oshirish maqsadida investitsiya faoliyatini kengaytirish
hamda xodimlar mehnatini yanada rag‘batlantirish imkoni pay do
boMmoqda.
Mamlakatimizda
ijtimoiy
va
iqtisodiy
sohalarda
amalga
oshirilayotgan tarkibiy o'zgartirishlar va islohotlaming mantiqiy davomi
sifatida, jumladan, 2017-2021-yillarda 0 ‘zbekiston Respublikasini
rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi
bo‘yicha Harakatlar
strategiyasida belgilangan,
soliq solish tizimini
izchillik bilan
soddalashtirish, soliq solinadigan bazani kengaytirish orqali soliq yukini
pasaytirish kabi vazifalar belgilangan.
Ushbu
vazifalar
ijrosi
yuzasidan,
shuningdek,
soliq
m a’muriyatchiligining zamonaviy uslublarini joriy etish, soliqlar va
boshqa majburiy to io v lar yigMluvchanligini oshirish maqsadida joriy
2018-yilning 18-iyulida Prezidentimizning “Soliq m a’muriyatchiligini
tubdan takomillashtirish, soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlaming
yig‘iluvchanligini oshirish chora-tadbirlari to4g 4risida”gi Farmoni qabul
qilindi.
Mazkur Farmon bilan soliq tizimini takomillashtirish, soliqlar va
boshqa majburiy to4ovlaming yig‘iluvchanlik darajasini oshirish
522
maqsadida davlat soliq xizmati organlari tizimini isloh qilishning muhim
yo'nalishlari belgilab berildi.
Jumladan, soliq ma’muriyatchiligi jarayoniga zamonaviy axborot-
kommunikatsiya texnologiyalari va ilg'or avtomatlashtirilgan tahiil
uslublarini keng joriy etish, soliq to'lovchilarga, eng avvalo, tadbirkorlik
subyektlariga to'g'ridan-to'g'ri muloqotsiz elektron xizmat ko'rsatishga
to'liq o'tish vazifasi belgilandi. Bundan ko'zlangan asosiy maqsad, bir
tomondan soliq to'lovchilaming behuda qog'oz, yo'l va boshqa sarf-
xarajatlarini kamaytirsa, ikkinchi tomondan ta ’magirlik kabi korrupsiya
holatlarini oldini olishga xizmat qiladi.
Shuningdek, soliq majburiyatlarini bajarishda soliq toiovchilarga
har tomonlama ko'maklashish, ulaming huquqiy madaniyatini oshirish
va
soliqqa
oid
huquqbuzarliklar
profilaktikasining
ta’sirchan
mexanizmlarini
ishlab chiqish hamda soliq
nazoratini
amalga
oshirishning zamonaviy uslublarini joriy etish kabi vazifalar yuqorida
aytib o'tilgan ezgu maqsadlami ko'zda tutadi.
Makroiqtisodiy ko'rsatkichlar dinamikasi va hududlaming soliq
salohiyatini tizimli tahiil etish orqali soliq solish obektlarini to iiq
qamrab olishni ta’minlash va soliq solinadigan bazani kengaytirish
bo'yicha samarali chora-tadbirlarni amalga oshirish vazifasi esa
mahalliy
byudjetlaming
daromad
bazasini
oshirib,
ularning
mustaqilligini ta’minlashga xizmat qiladi.
t
Xo'jalik yurituvchi subyektlar o'rtasida “sog'lom raqobat”ni
ta’minlash va “xufyona biznes” yuritish tartiblarini oldini olish
yuzasidan ham qator yangi tartiblar belgilanmoqda.
O'tgan
davr
mobaynida
xo'jalik
yurituvchi
subyektlarda
tekshirishlami va ulaming faoliyatiga asossiz aralashishlami qisqartirish
natijasida qator ijobiy natijalarga erishildi va bu jarayonlar davom
ettirilmoqda.
Xo'jalik yurituvchi subyektlar faoliyatini rejadan tashqari va
muqobil tekshirishlarning bekor qilinganligi, hisobotlarning shakli va
topshirish
muddatlari
soddalashtirilganligi,
yangidan
imtiyozlar
preferensiyalaming joriy etilishi bilan korxonalar ixtiyorida qoladigan
523
m ab lag iar hajmi va ulaming samaradorligi hisobiga, byudjetga to'lovlar
va tushumlaming salm ogidan o ‘sish tendensiyalari tobora yaqqolroq
ko‘rinmoqda.
Xo'jalik yurituvchi subyektlaming byudjetga toiovlari haqidagi
axborotlari moliyaviy natijalar to‘g ‘risidagi hisobotga m aium otnom ada
hisob-kitob qilingan va haqiqatda toiangan qiymati bo‘yicha aks
ettiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
