Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

44
 Солик Кодексининг 
22
-моддаси
Даргумон карзлар буйича захирани ташкил этиш ва фойдаланиш тартиби 21-сон Б^МСнинг
2
-иловаси 216-бандида белгиланган.
457

---

Debitorlik 
qarzini 
hisobdan 
chiqarishning 
tanlangan 
usuli 
korxonaning hisob siyosatida aks etadi. Agarda korxona dargumon 
qarzlar bo‘yicha zaxira tashkil etmoqchi boMsa, u holda uni 
shakllantirish va foydalanish tartibini ham hisob siyosatida ko‘rsatishi 
kerak.
Debitorlik va kreditorlik qarzi muddatlarini o‘tkazib yuborish 
hamda korxonalaming hisobvaraqlarida tegishli mablagMar boMgan 
holda toMovlami amalga oshirishning belgilangan muddatlarini buzish 
mansabdor shaxslarga EKIHning 10 baravaridan 15 baravarigacha
Af\
miqdorda jarima solishga sabab boMadi.
Mahsulot va tovar yetkazib berishda, shuningdek, ishlarni bajarish 
yoki xizmatlar ko4rsatishda korxona xaridorlar va buyurtmachilardan 
bo‘nak toMovini (oldindan toMovni) talab qilishi mumkin. Bu holatda 
bo‘nak xaridorlar va buyurtmachilardan kelgusi toMovlaming tushish 
kafolati va tovarlami yetkazib berish, ishlarni bajarish va xizmatlar 
ko‘rsatish bo‘yicha shartnomaning bajarilishi kafolati boMib xizmat 
qiladi. Bunday bo'naklar pul mablagMarini olgan korxona uchun 
mahsulot va tovarlar yetkazib berilgunga, shuningdek, ish bajarilgunga 
yoki xizmatlar ko4rsatilgunga qadar yoxud ilgari olingan bo'nak 
toMovlari qaytarilgunga qadar majburiyatlar hosil qiladi.
Kreditorlik qarzini hisobdan chiqarish tartiblari soliq kodeksining 
136-moddasi bilan tartibga solinadi.
Muddatida so‘ndirilmagan kreditorlik qarzi quyidagi hollarda 
hisobdan chiqarilishi mumkin:
- da’vo bildirish muddati (qarz vujudga kelgan paytdan boshlab uch 
yil) oMganda;
- kreditor korxona tugatilganda;
- majburiyatlar sudning yoki vakolatli davlat organining qaroriga 
binoan hisobdan chiqarilganda.
Hisobdan chiqarilgan kreditorlik qarzi summasi asosiy ishlab 
chiqarishdan olingan boshqa daromadlar tarkibiga kiritiladi. Kreditorlik