Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

Mahsulot sifatining tahlili
Ko‘rsat-
kichlar
Mahsulot
birligini
bahosi,
so‘m
Ishlab
chiqarilgan
mahsulot, (dona)
Reja-
ning
bajarili
shi, %
Jami
mahsulotdagi
ulushi, (%)
Ishlab
chiqarilgan
mahsulot
qiymati (ming
so‘m)
biznes
reiada
haqi-
qatda
biznes
reiada
haqi-
qatda
biznes
reiada
haqi-
qatda
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Oliy
sifatdagi
JBahsuIol
Birinchi
sifatdagim
ahsulot
10000
5000
6000
120
45,4
43,0
50000
60000
6000
10000
15000
150
54,6
57,0
60000
80000
211

---

Jami
X
15000
21000
140
100,0
100,0
11000
140000
0
L 
Q ‘rtacha nav (sort)Iilik koeffitsiyenti:
rejada
haqiqatda
10000/( 15000* 10000/1000)=0,733
140000/(21000*10000/1000)=0,666
2. 
Mahsulot biriligining o‘rtacha sotish bahosi
______________________________________________________________ о
О ________________________________________________________________
rejada
haqiqatda
110000/15000=7333 sum
140000/21000=6666 sum
M ahsulot sifatiga 
odatda quyidagi omillar ta ysir qiladi:
foydalanilayotgan xomashyo va materiallar sifati; 
xodimlarning 
malakasi va texnik tayyorgarlik darajasi; ishlab chiqarishda ishtirok 
etadigan texnika va texnologiyani holati va uning progressivligi; ishchi 
va xodimlarning mahsulot sifatiga javobgarligi hamda ulaming moddiy 
rag‘batlantirilishi va hokazo.
Mahsulot ishlab chiqarishda eng muhim masala bu innovatsion, 
yangidan yaratilgan mahsulotlar hajmining, eksportga yo‘naltirilgan 
mahsulotlami ishlab chiqarishni y o ig a qo‘yilganligiga baho berishdan 
iboratdir.
Innovatsion mahsulot - yangi, takomillashtirilgan, texnologik 
o'zgarishlar tufayli yaratilgan mahsulotdir. Oldingi mahsulotlardan 
sezilarli yoki tubdan farq etuvchi mahsulotlardir.
Eksportga 
yo4naltirilgan 
mahsulotlarning 
jami 
mahsulotlar 
tarkibidagi salmog‘iga baho berish orqali korxonaning joriy va 
istiqboldagi taktik strategiyalari ishlab chiqiladi.
Mahsulot ishlab chiqarish va sotishni dinamik tahlili
K o ‘rsatkichlar
Bazaviy bahoda qiymati
M utlaq o ‘zgarishi (+,-)
2015 y.
2016 y.
2017 y.
2016 y. 
2015 
yilga 
nisbatan
2017 y. 
2016 
yilga 
nisbatan
2017 y. 
2015 
yilga 
nisbatan
Jami 
m ahsulot 
hajm i, 
ming 
so ‘m
282792
442606
532036
+159814
+89430
+249244
Innovatsion
52300
85602
120400
+33302
+34798
+68100
212

---

mahsulot hajmi, 
ming so4m
Innovatsion
mahsulotlar
soni
3
5
8
+2
+3
+5
Innovatsion 
mahsulotlaming 
jam i 
mahsulot 
tarkibidagi 
salmog4i,%
18.4
19.3
22.6
+0.9
+3.3
+4.2
Korxonada innovatsion mahsulotlaming hajmi 2016-yilda 2015- 
yilga qiyosan 33302.0 ming so‘mga, 2017-yil 2016-yiIga qiyosan 34798 
ming so‘mga, 2017-yil 2015-yilga qiyosan 68100 ming so‘mga ortgan. 
Shu bilan birga jami mahsulotlar tarkibida innovatsion mahsulotlar
hajmi 2015-yilda 18.4 %ni, 2016-yilda 19.3 %ni, 2017-yilda 22.6 % ni
*
tashkil etganligini ijobiy baholash mumkin. Innovatsion mahsulotlaming 
soni ham mos ravishda 2, 3 va 5 taga ko‘paygan.