Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova moliyaviy tahlil


Moddiy resurslar va ulardan samarali foydalanishni tahlili



Download 6,69 Mb.
bet108/314
Sana18.01.2022
Hajmi6,69 Mb.
#391661
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   314
Bog'liq
Moliyaviy tahlil kitob

Moddiy resurslar va ulardan samarali foydalanishni tahlili


Ko‘rsatkichlar

Yillar

Mutlaq o‘zgarishi (+,-)

2015

2016

2017

2016 y.

2015 yilga nisbatan

2017 y.

2016 yilga nisbatan

2017 y.

2015 yilga nisbatan

Mahsulot hajmi, mln so‘m

241950

358353

718470

116403

360117

476520

Mahsulot sotishdan sof tushum, mln so‘m

Yalpi foyda, mln so‘m

26145

21333

31632

-4812

10299

5487

Moddiy resurslar qiymati, mln so‘m

35529

46101

56454

10572

10353

20925






















Moddiy resurslar qaytimi, mln so‘m

6,81

7,77

12,73

0,96

4,95

5,92

Moddiy resurslar sig‘imi

0,15

0,13

0,08

-0,02

-0,05

-0,07

Moddiy resurslar aylanish davri, kun

52.86

46.33

28.27

-6.53

-18.6

-24.29

Moddiy resurslar rentabelligi, %

73,59

46,27

56,03

-27,31

9,76

-17,56


Xulosa: korxonada mahsulot ishlab chiqarish hajmi 2017-yilda 2016-yilga nisbatan 360117 ming so‘mga, 2015-yilga nisbatan 476520 ming so‘mga ortgan. O‘z navbatida 2017-yildagi moddiy resurslar qiymati 2016-yilga nisbatan 10299 ming so‘mga, 2015-yilga nisbatan 5487 ming so‘mga ortgan.

Moddiy resurslar sig‘imining eng quyi natijasi 2017-yilda kuzatilgan.



Moddiy resurslar rentabelligi bo‘yicha natijaviylik esa aksincha bo‘lgan. Eng yuqori natijaga 2015-yilda erishilgan.
Mehnat resurslari va unumdorlik tahlili


Ko‘rsatkichlar

Yillar

Mutlaq o‘zgarishi, (+,-)

O‘sish darajasi, %


2015


2016


2017

2016 y.

2015y.ga nisbatan

2017 y.

2016 yilga nisbatan

2017 y.

2015 yilga nisbatan

2016 y.

2015y.ga nisbatan

2017 y.

2016 yilga nisbatan

2017 y.

2015 yilga nisbatan

Mahsulot sotishdan tushum, mln so‘m

241950

358353

718470

116403

360117

476520

48,11

100,49

196,95

Xodimlarning o‘rtacha ro‘yxat soni, kishi

1293

1381

1364

88

-17

71

6,81

-1,23

5,49

Ishchilarning o‘rtacha ro‘yxat soni, kishi

750

731

748

-19

17

-2

-2,53

2,33

-0,27

Ishchilarni xodimlar tarkibidagi salmog‘i, koeffitsiyenti

0,580

0,529

0,548

-0,051

0,019

-0,032

-8,74

3,61

-5,45

Ish vaqti fondi, kun

251

251

251

0

0

0

0

0

0

Ish kuni davomiyligi, soat

7,213

7,005

6,904

-0,208

-0,101

-0,309

-3,27

-1,06

-4,29

Bir xodimga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha yillik mahsulot hajmi, ming so‘m

187,12

259,49

526,74

72,37

267,25

335,61

38,67

102,99

181,49

Bir ishchiga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha yillik mahsulot hajmi, ming so‘m

322,60

490,22

960,52

167,62

470,30

637,92

51,96

95,94

197,74

O‘rtacha bir kunlik mahsulot ishlab chiqarish hajmi, ming so‘m

1285,26

1953,08

3826,78

667,82

1873,70

2541,52

51,96

95,94

197,74

O‘rtacha bir soatlik mahsulot ishlab chiqarish hajmi, ming so‘m

178,18

278,79

554,27

100,61

275,48

376,10

56,47

98,81

211,08

 

Xulosa: korxonada mehnat resurslari va ularning unumdorligi tahlili yuzasidan quyidagi xulosalarga kelish mumkin:

- mehnat resurslarining eng yuqori ko‘rsatkichi 2016-yilga to‘g‘ri kelgan ushbu davrda korxonada 1381 kishi faoliyat yuritgan;

- ishchilarning o‘rtacha ro‘yxatdagi soni 2015-yilda eng yuqori bo‘lgan (750 kishi);

- ishchilarning xodimlar tarkibidagi salmog‘i ham mos ravishda 2015-yilda eng yuqori bo‘lgan;

- ishlangan ish kuni davomiyligining eng quyi birligi 2017-yilda kuzatilgan (6.904 soat);

- bir xodimga, bir ishchiga, o‘rtacha bir kunlik va o‘rtacha bir soatlik mehnat unumi ko‘rsatkichlari bo‘yicha eng yuqori samaraga 2017-yilda erishilgan (526.74 ming so‘m, 960.52ming so‘m, 3826.78 ming so‘m, 554.27 ming so‘m).


Mehnat vositalari va ulardan samarali foydalanishni tahlili


Ko‘rsatkichlar

Yillar

Mutlaq o‘zgarishi (+,-)

2015 yil

2016 yil

2017

yil

2016 yil

2015 yilga nisbatan

2017 yil

2016 yilga nisbatan

2017 yil

2015 yilga nisbatan

Mahsulot hajmi, mln so‘m

241950

358353

718470

116403

360117

476520

Mahsulot sotishdan sof tushum, mln so‘m



















Yalpi foyda, mln so‘m

26145

21333

31632

-4812

10299

5487

Asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati, mln so‘m

35529

46101

56454

10572

10353

20925

Aktiv asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati, mln so‘m

18993

28761

41109

9768

12348

22116

Jami asosiy vositalarning fond qaytimi, ming so‘m

6,81

7,77

12,73

0,96

4,95

5,92

Aktiv asosiy vositalarning fond qaytimi, ming so‘m

12,74

12,46

17,48

-0,28

5,02

4,74

Jami asosiy vositalarning fond sig‘imi, ming so‘m

0,15

0,13

0,08

-0,02

-0,05

-0,07

Asosiy vositalar rentabelligi, %

73,59

46,27

56,03

-27,31

9,76

-17,56


Xulosa: korxonada asosiy vositalar va ulardan samarali foydalanishi yuzasidan quyidagi xulosalarga kelish mumkin:

- mahsulot ishlab chiqarish va sotish hajmi, yalpi foyda, asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati yillar kesimida keskin ortib borgan.

- asosiy vositalarning qaytimi bo‘yicha eng yuqori, asosiy vositalar sig‘imi bo‘yicha eng quyi natija 2017-yilda kuzatilgan

- asosiy vositalarning rentabelligi bo‘yicha eng quyi natija aksincha 2015-yilda kuzatilgan.

Bundan ko‘rinib turibdiki asosiy vositalarning samaradorligi bo‘yicha o‘sish kuzatilgan ularning natijaviyligi, rentabelligi bo‘yicha pasayish kuzatilgan. Foydaga ishlash ko‘proq tashqi omillar ta’siriga bog‘langanligi sababli korxona bu borada o‘zining narx siyosatini, marketing faoliyatini qayta ko‘rib chiqishi va bu bo‘yicha omilkorligini oshirish talab etiladi.

3.11. Operatsion leveridj tahlili

Har bir korxona tashkil topganidan keyin, foyda olish maqsadida, albatta moliyalashtirish bilan shug‘ullanadi. Foydani ko‘paytirishga yo‘naltirilgan aktivlarni boshqarish jarayoni moliyaviy menejmentda leveridj kategoriyasi bilan harakatlanadi.



Leveridj  bu – tom ma’noda og‘ir narsalarni o‘zgartira oladigan ma’lum bir kuch (yelka) bo‘lib, uning yordamida nisbatan og‘ir yuklarni joyida ko‘chirish mumkin. Iqtisodiyotga tatbiq qilganda u uncha katta bo‘lmagan o‘zgarish natijaviy ko‘rsatkichning sezilarli darajada o‘zgarishiga olib keluvchi omil sifatida qaraladi.

Mahsulot tannarxining asosiy elementlari bu doimiy va o‘zgaruvchan xarajatlar hisoblanadi. Bunda ular orasidagi farq har xil bo‘lishi mumkin. Bu farq korxonaning texnika va texnologiya siyosati bilan bevosita bog‘liqdir. Mahsulot tannarxining o‘zgarishi umumiy sof daromadni o‘zgartirishga olib keladi. Asosiy vositalarni moliyalashtirish, doimiy harakatlarni o‘sishiga va o‘zgaruvchan xarajatlarni kamayishiga olib keladi. Biroq bu o‘zgaruvchanlik to‘g‘ri chiziq orqali ifodalanmaydi. Shuning uchun ham doimiy va o‘zgaruvchan harakatlarning optimal nuqtasini talab etiladi. Ushbu bog‘lanish ishlab chiqarish leveridjini tashkil etadi.



Operatsion leveridj – bu mahsulot tannarxi va ishlab chiqarish hajmini tuzilmalarini o‘zgarishi natijasida yalpi foydaga ta’sir ko‘rsatishning potensial imkoniyatidir.

Operatsion leveridj ko‘pincha ishlab chiqarish leveridji deb ham yuritiladi.

Qiymat bo‘yicha operatsion leveridj quyidagi formula orqali hisob kitob-qilinadi:

Or=V/P;

Or=(F+Xo‘+Xd)/F=1+Xo‘/F+Xd/F.

Bu yerda: Or-operatsion richag;

F-sotishdan foyda;

Xo‘-o‘zgaruvchan xarajat;

Xd-doimiy xarajat.

Natura shaklidagi operatsion richag quyidagi bog‘lanishda topiladi:



Or=T-Xo‘/F.


Operatsion richag


Ko‘rsatkichlar

Belgi

Summa, mln so‘m

Sotishdan tushum

T

60000

Sotishdan foyda

F

5000

O‘zgaruvchan xarajatlar

Xo‘

30000

Doimiy xarajatlar

Xd

25000

Operatsion richag /qiymat/

Orq

12.0

Operatsion richag/natura/

Orn

6


Xulosa: korxonada operatsion leveridj qiymati 12 ming so‘mni natura bo‘yicha 6 ming birlikni tashkil etgan.


Download 6,69 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   314




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish