Toshkent moliya instituti korxona iqtisodiyoti va innovasiyalarni boshqarish

Uskunadan  integral  foydalanish  koeffitsienti  uskunadan  ekstensiv  va  intensiv 
foydalanish koeffitsientlarining ko‘paytmasi orqali aniqlanib, uning vaqt va quvvat bo‘yicha 
band bo‘lishini (foydalanilishini) kompleks xarakterlaydi. 
Korxonaning asosiy ishlab chiqarish fondlaridan foydalanishning umumiy va qiymat 
ko‘rsatkichlari nuqtai nazaridan kelib chiqqan holda, avvalo fond qaytimi haqida to‘xtalib 
o‘tish  kerak.  U  asosiy  fondlar  birligiga  (qiymati  bo‘yicha)  to‘g‘ri  kelgan  mahsulot  ishlab 
chiqarishni xarakterlaydi. 
U  mahsulot  sotishdan  tushgan  bir  yillik  tushumning  (V)  asosiy  ishlab  chiqarish 
fondlarining o‘rtacha yillik qiymatiga nisbati sifatida aniqlanadi: 
 
 
 
 
с
Ф
В
Ф

к
 
Mahsulotning fond sig‘imi - fond qaytimiga teskari qiymat bo‘lib, quyidagi formula 
asosida aniqlanadi: 

---

81 
 
  
 
 
 
В
Ф
Ф
ыр
с

 
 
Korxona  asosiy  ishlab  chiqarish  fondlaridan  foydalanishni  yaxshilashning 
asosiy yo‘nalishlari sifatida quyidagilarni ko‘rsatish mumkin: 

  smena davomida uskunalar bekor turib qolishini qisqartirish va uning oldini olish; 

  uskunalarning smenalik koeffitsientini oshirish; 

  bekor turuvchi uskunalarni qisqartirish va tugatish; 

 
ta’mirlash  va  profilaktika  tadbirlarini  o‘z  vaqtida  va  sifatli  ravishda  amalga 
oshirish; 

  uskunalarni ekspluatatsiya qiluvchi xodimlarning malakasini oshirish; 

  ishlab chiqarishni tashkil etishni va resurslar bilan ta’minlashni yaxshilash.