Toshkent moliya instituti d. Tojiboyeva maxsus fanlarni

10.3. O‘quv jarayonini tashkil qilish, talabalar bilimini sinash va 

baholashda jahon amaliyotini qo‘llash 

 

---

 

 

 

354 

Hozirgi  taraqqiyot  darajasi  global  miqyosda  ta’lim  tizimini  tubdan 

o‘zgartirishga,  ta’lim  olishning  uzluksizligini  ta’minlashni  asosiy 

vazifaga aylanishiga olib keldi.  

Keyingi yillarda avval ko‘rsatib o‘tganimizdek:  

1) generatsiya tizimi va bilim berish murakkablashdi; 

2) mavjud bilim va axborot tizimi bir necha barobar o‘sdi;  

3) bilimda eskirish tezligi yuqori. 

Shuning  uchun  olingan  fundamental,  asosiy  bilim  ma’lum  davrda 

qo‘shimcha  ta’lim  dasturi  bilan  to‘ldirib  turilishi  va  malaka  oshirib 

turilishini talab qiladi.  

Ma’lumki, iqtisodiyotdagi tarkibiy o‘zgarishlar o‘z navbatida ishchi 

kuchi  malakasi,  mahoratini  yuqori  bo‘lishini,  ishchi  kuchiga  bo‘lgan 

talabning  o‘zgarishiga  moslashuvchan,  o‘z  malakasini  oshirishga 

intiluvchan  bo‘lishni  talab  etadi.  Mehnat  bozori  ishchi  kuchini 

moslashuvchanligiga  alohida  talablar  qo‘yadi.  Shuning  uchun  jahon 

tajribasida: 

*  o‘qish  va  ish  jarayonini  yaqinlashtirish  va  moslashuvchanligini 

ta’minlash, ularni bir-biri bilan bog‘lash;  

* ishchi kuchi safarbarligini ko‘tarish;  

* ta’lim berish va bandlikning moslashuvchan shakllarini qo‘llash;  

*  ish  vaqti  va  ta’lim  vaqtini  bog‘lash,  ta’lim  vaqti  muddatiga  va 

boshqalarga e’tibor berilmoqda.  

Talabalarning  intellektual  qobiliyatlarini  rivojlantirish,  mustaqil 

tanlash  va  qaror  qabul  qilish  ko‘nikmasini  hosil  qilish  obyektiv 

zaruriyatga aylandi.  

Buning  uchun  talabalarni  mustaqil  izlanish,  fikrlash,  turli 

qarashlarni  taqqoslash,  tahlil  qilish,  xulosa  chiqarishga  o‘rgatish  lozim. 

Shuning  uchun  jahon  pedagogikasida  e’tibor  talabalarda  ana  shu 

xislatlarni  hosil  qilish  va  tarbiyalashga  qaratildi.  Tajriba  talabalarda 

aynan  ana  shu  xislatlar,  ko‘nikmalarni  hosil  qilishda  dars  berishning 

interaktiv

 

metodlarini  qo‘llash  ijobiy  natija  berishini  ko‘rsatdi.  Bu 

uslublar  dars  o‘tishni  dialog  tarzida  amalga  oshirishga,  ayniqsa, 

talabalarni darsga faol qatnashishlarini ta’minlashga qaratilgan.  

Jahon  tajribasida  o‘qituvchi  yuqori  darajada  darsni  tashkil  qilishi, 

bilimi,  talabalarni  o‘z  faniga  qiziqtira  olishi,  shu  fanning 

tayyorlanayotgan  mutaxassislik  bo‘yicha  naqadar  zarurligi  jihatidan 

raqobat  qila  olishiga  katta  e’tibor  beriladi.  O‘qituvchining  asosiy 

vazifasi:  

---

 

 

 

355 

1. Talabalarni mustaqil ishini tashkil etish, ularni semestr davomida 

o‘z ustida ishlashga o‘rgatish.  

2.  Turlicha  dars  berish  metodlarini  qo‘llab,  talabalarni  darsga  faol 

qatnashishlarini ta’minlash. 

Talabalarni  mustaqil  ishini  tashkil  qilish  va  o‘z  ustida  uzluksiz 

ishlashi,  izlanishini  ta’minlashda  jahon  tajribasida  “Sillabus”  muhim 

o‘rin  tutadi.