Toshkent moliya instituti d. Tojiboyeva maxsus fanlarni

diagramma  va  grafiklarni  qo‘llash  metodiga 

mashhur  iqtisodchi  Alfred  Marshall 

asos  solgan.    Yaxshi  o‘ylangan 

va  to‘g‘ri  tanlangan  diagramma  jadvallarga  qaraganda  axborotni  aniq 

yetkazish va tezroq o‘zlashtirishga katta yordam beradi. Ular yordamida 

o‘quvchi talabalar diqqati o‘rganilayotgan masalaga jalb qilinadi va shu 

bilan  birga  ularni  ham  kelgusida  o‘z  fikrlarini  turli  diagrammalar 

yordamida tushunarli, esda qoladigan darajada bayon qilish ko‘nikmalari 

hosil  qilinadi.  Odatda  fikrlarni  bayon  qilishda  asosan  5  tipdagi 

diagrammalar ishlatiladi.

79 

  

 Ular quyidagilar: 

 

 

 

     

 

 

U  yoki  bu  axborotni  diagramma  orqali  yetkazishni  maqsad  qilib 

qo‘yar ekanmiz, uni to‘g‘ri tanlash uchun birinchi navbatda tinglovchiga 

qanday fikrni yetkazmoqchimiz, diqqat qaratishimiz kerak.  

Birinchi  qadam,  g‘oyani  shakllantirish  kerak,  ya’ni  raqamlar, 

ma’lumotlardan g‘oyaga; 

Ikkinchi qadam, raqamlar, ma’lumotlarni taqqoslash tipini aniqlash 

darkor, ularning besh xili mavjud: ulushli (komponentli), pozitsion, vaqt, 

chastotali, korrelyasion.

80

  

1.