Toshkent moliya instituti "buxgalteriya hisobi" kafedrasi

 
8.3. Buxgalteriya hisobotlarini taqdim etish 
"Moliyaviy hisobotlarni taqdim etish" (BHXS 1) standart umumiy foydalanish 
uchun mo‘ljallangan moliyaviy hisobotlarni taqdim etish asosini tadbirkorlik 
sub'ektining oldingi davrlardagi moliyaviy hisobotlari hamda boshqa tadbirkorlik 
sub'ektlarining moliyaviy hisobotlari bilan qiyoslanuvchanlikni ta'minlash maqsadida 
belgilaydi. U moliyaviy hisobotlarni taqdim etishga nisbatan umumiy talablarni, 
ularning tuzilishiga oid ko‘rsatmalarni hamda ularning mazmuniga doir minimal 
talablarni o‘rnatadi. 
Moliyaviy hisobotlarning maqsadi 
Moliyaviy hisobotlar - tadbirkorlik sub'ektining moliyaviy holati va moliyaviy 
natijalarining tartibga solingan ifodasidir. Moliyaviy hisobotlarning maqsadi turli 
foydalanuvchilar uchun iqtisodiy qarorlarni qabul qilishda foydali bo‘lgan, 
tadbirkorlik sub'ektining moliyaviy holati, moliyaviy natijalari va pul oqimlari 
to‘g‘risidagi ma'lumotlarni ta'minlashdan iboratdir. Moliyaviy hisobotlar, 
shuningdek, 
rahbariyat 
tomonidan 
unga 
ishonib 
topshirilgan 
resurslar 
boshqarilishining natijalarini aks ettiradi. Ushbu maqsadga erishish uchun, moliyaviy 
hisobotlar tadbirkorlik sub'ektiga tegishli bo‘lgan quyidagi jihatlar to‘g‘risidagi 
ma'lumotlarni ta'minlaydi:
(a) 
aktivlar; 
(b) 
majburiyatlar; 
(v) 
kapital; 
(g) 
daromad va xarajatlar, jumladan foyda va zararlar; 
(d) 
mulk egalari tomonidan ularning mulk egalari sifatida amal qilishidagi 
qilingan qo‘yilmalar va ularga taqsimlanadigan summalar; va 
(e) 
pul oqimlari. 
Moliyaviy holat to‘g‘risidagi hisobot 
Moliyaviy holat to‘g‘risidagi hisobotda aks ettiriladigan ma'lumotlar
Minimum darajada, moliyaviy holat to‘g‘risidagi hisobot quyidagi summalarni 
aks ettiradigan, satrlarda ko‘rsatiladigan moddalarini o‘z ichiga olishi lozim: 
(a) 
asosiy vositalar; 
(b) 
investision mulk; 
(v) 
nomoddiy aktivlar; 
(g) 
moliyaviy aktivlar ((d), (z) va (b) lar bo‘yicha ko‘rsatilgan summalardan 
tashqari); 
(d) 
ulush bo‘yicha hisobga olish usuli bo‘yicha hisobga olingan 
investisiyalar; 
(e) 
biologik aktivlar; 

---

129 
(j) tovar-moddiy zaxiralar; 
(z) 
savdo bo‘yicha va boshqa debitorlik qarzlari; 
(i) naqd pullar va naqd pul ekvivalentlari; 
(y) 
MHXS 5 «Sotish uchun mo‘ljallangan uzoq muddatli aktivlar va davom 
ettirilmaydigan faoliyat» ga muvofiq sotishga mo‘ljallangan sifatida tasniflangan 
aktivlar va sotishga mo‘ljallangan sifatida tasniflangan hisobdan chiqariladigan 
moddalarning guruhlariga kiritilgan aktivlar jami;
(k) 
savdo bo‘yicha va boshqa kreditorlik qarzlari; 
(l) rezervlar; 
(m) moliyaviy majburiyatlar ((k) va (l) lar bo‘yicha ko‘rsatilgan 
summalardan tashqari)