Toshkent moliya instituti “Bank ishi” kafedrasi

M₇ = JYK/K, bu yerda: JYK — jami yirik kreditlar; K — bank kapitali.
Jami berilgan yirik kreditlar miqdori bank kapitalining 3 ba- robaridan ko‘p bo‘lmasligi lozim.

• 
  Bir kreditor (jamg‘armachi)ga to‘g‘ri keluvchi maksimal risk miqdori keyingi iqtisodiy me’yor bo‘lib, u olingan kredit, depozit, jamg‘armalar maksimal miqdorining bank kapitaliga nisbati sifatida aniqlanadi: М_я = M /K, 8 m' >
  bu yerda: M_m — bankning jamg‘armalar, olingan kreditlar, depozit varaqlar bo‘yicha bir mijozga to‘g‘ri keluvchi jami majburiyatlari; K — bank kapitali; M_g ning miqdori 1,0 atrofida bo‘lishi lozim. MDH davlatlarida ularning Markaziy banklari tomonidan turli xil iqtisodiy me’yorlar belgilab berilgan va shu me’yorlar ularning banklari faoliyatida qo‘llanilib kelinmoqda. Masalan, Rossiya Federatsiyasi quyidagi me’yorlarni tijorat banklari uchun belgilab bergan. Bulardan birinchisi bank kapitalining uning majburiyat- lariga nisbati sifatida aniqlanadi: N = K/O, bu yerda: K — kapital; O — majburiyatlar.
  Bu normativ bankning boshlang‘ich likvidliligini ifodalaydi. U bank majburiyatlarini o‘z kapitali tomonidan qanchalik dara­jada ta’minlanganligini ko‘rsatadi. N₁ qanchalik yuqori bo‘lsa, bankning boshlang‘ich likvidliligi ham shuncha yuqori bo‘ladi.
  Kredit bo‘yicha qarzlarning (K_r) hisob-kitob, joriy va depozit varaqlari va qo‘yilmalarga nisbati: N₂ = K /S. Rossiya banklarida N₂ me’yorining miqdorini 0,7—1,5 orali- g‘ida ushlab turish maqsadga muvofiq keladi, deb hisoblanadi.
  Kredit bo‘yicha ehtiyojlarni qondirishga qancha ko‘p mab- lag‘lar sarf etilsa, N₂ ning qiymati shunchalik yuqori bo‘ladi. N₂ me’yorining oshishi bank likvidliligining tushishidan dalolat beradi. Buni tijorat banklari o‘z kredit va investitsiya siyosatini olib borishida hisobga olishlari kerak.