Toshkent moliya instituti "bank ishi" kafedrasi "bank ishi"

Svop  operatsiyasi  –  bu  bir  vaqtning  o‘zida  chet  el  valyutasini  har  xil  sanaga  turli 
hisob-kitoblar shartida teng summaga sotib olish va sotishdir. YA’ni svop  – bu valyutani 
kelajakda sotib yuborish garovi bilan qandaydir vaqtga sotib olishdir. Bunda bir vaqtning 
o‘zida  valyuta  almashuvi  bo‘yicha  2ta  alohida  bitim  tuziladi.  Bu  bitimlar  qarama-qarshi 
yo‘nalishga va turli hisob-kitob sanasiga ega bo‘ladi. 
Svop  opretsiyalari  ko‘pgina  banklar  tomonidan  o‘zlarining  chet  el  valyutasidagi 
majburiyatlarini  qoplash  maqsadida  foydalanadi.  Svop  operatsiyasi  ikki  bank  tomonidan 
amalga oshirilganda bir bank ikkinchi bankga bir valyutani, ikkinchisi ikkinchi balyutani 
almashadi va qandaydir vaqt o‘tishi bilan valyutalar qaytarib olinadi. 
Asosiysi  shundaki,  svop  bitimlari  ochiq  valyuta  pozitsiyasini  keltirib  chiqarmaydi 
va vaqtincha kurs o‘zgarishi bilan bog‘liq riskdan holi bo‘lgan valyuta bilan ta’minlaydi. 
Svop bitimlari odatda 1 kundan 6 oygacha muddatga tuziladi, muddati 5 yilgacha bo‘lgan 
svop bitimlari esa juda kam uchraydi. 
Svop  operatsiyalari  tijorat  banklari  o‘rtasida,  tijorat  bank  va  markaziy  bank 
o‘rtasida, hamda mamlakatlar markaziy banklariaro amalga oshirilishi mumkin. 
Umumiy  qilib  aytganda,  kassa  va  forvard  operatsiyalarini  muvofiqlashtiruvchi 
valyuta shartnomasini svop shartnomasi hisoblanadi. 
                                                           
47
Кравченко П.П “Фьючерсный рынок и рынок опционов”, Финансовый Менеджмент № 4/2001   

---

224