Toshkent moliya instituti baholash ishi va investitsiyalar kafedrasi

Kelgusi rivojlanish davriga investitsion resurslar

manbalari tuzilishi hisob-kitobi shakli

Kelgusi rivojlanish davrida amalga oshiriladigan investitsion dastur va loyihalar nomi	Tanlab olingan moliyalashtirish usuli	Investitsion resurslarga umumiy ehtiyoj	Shu jumladan
			o’z mablag’lari	jalb qilingan mablag’lar	qarz mablag’lari
1 2 3 . . . .
Umumiy summa	-
Tuzilish (%) da	-	100

Topshiriq №3
Moliyaviy tayanch samaradorligi quyidagi jadvalda o’z ifodasini topgan.

Jadval ma’lumotlaridan shu narsa ko’rinadiki, A – loyihada o’z mablag’lari 100 foizni tashkil qilgan, B – loyihada esa 50 foiz o’z mablag’lari, 50 foiz qarz mablag’laridan tashkil topgan.

2-jadval

Moliyaviy tayanch samaradorligi shartli hisob-kitobi

T/r	Ko’rsatkichlar	O’lchov birligi	Amalga oshirilgan investitsion loyihalar
			«A»	«B»
1.	Investitsion resurslarning umumiy summasi,shu jumladan: - o’z mablag’lari - qarz mablag’lari	mln. so’m mln. so’m mln. so’m	1000 1000 -	1000 500 500
2.	Investitsiya kapitalida foyda me’yori	%	20	20
3.	Kredit uchun foiz stavkasi	%	12	12
4.	Yalpi foyda (daromad)	mln. so’m	200	200
5.	Soliq stavkasi	%	20	20
6.	Soliq summasi	mln. so’m	40	40
7.	Kredit uchun foiz to’lov summasi	mln. so’m	-	60
8.	Sof foyda (daromad)	mln. so’m	160	100
9.	Hisob-kitobdagi o’z kapitalida sof foyda darajasi	%	16	20

Ushbu jadvalda keltirilgan ma’lumotlar asosida investitsiya loyihasini moliyalashtirishning turli manbalarini jalb qilish sharoitidagi varintda qaysi biri korxona – investor uchun samarali ekanligini tahlillar orqali asoslab bering.
3-mavzu. Investitsion loyihani tayyorlashni tashkil qilish (investitsiya oldi fazasi).
Investitsiya loyihalarini tayyorlash o’ziga xos murakkab jarayon va bosqichlarni o’z ichiga oladi. Investitsiya loyihasi qiymati qanchalik katta, uni amalga oshirishda qatnashuvchi ishtirokchilar tarkibi qanchalik ko’p va turli-tuman (turli iqtisodiyot sub’ektlari, turli xil investorlar) bo’lsa, bunday loyihani ishlab chiqish sifati va mazmuniga bo’lgan talab ham shunchalik yuqori bo’ladi. O’z navbatida, investitsiya loyihasini ishlab chiqishga bo’lgan talab ham turlicha bo’lib, uning sifati, mazmuni va darajasiga qo’yiladigan talablar qonuniy tarzda ham belgilab qo’yiladi.
Topshirish №1
1. Investitsion tsikl, mazmuni va loyihani ishlab chiqish bosqichlari haqida o’z fikr-mulohazalaringizni keltiring va izohlab bering.

2. Loyihaning investitsion g’oyasini shakllantirish va investitsion loyiha varinatlarini ishlab chiqish bo’yicha o’z tushunchalaringizni keltiring..

3. Investitsiya loyihalarini dastlabki texnik-iqtisodiy asosla (DTIA) va texnik-iqtisodiy asoslash (TIA) ishlab chiqish tartibi, farqi, kelishuvi va tasdiqlanishini asoslab bering.

Topshirish №2
Quyidagi jadval asosida investitsiya loyihalarini dastlabki texnik-iqtisodiy asosla (DTIA) va texnik-iqtisodiy asoslash (TIA) bo’yicha bajariladigan ishlar va ularga doir zaruriy hujjatlarni ishlab chiqishda belgilangan talab va shartlarni o’zida aks ettiruvchi me’yoriy-huquqiy hujjatlarni (nomi, quyilgan talablar, me’yorlar va ularning izohi bo’yicha) mazmunan keltiring va tahlil qiling.

№	Qabul qilingan tegishli qonun hujjatlari nomi, qabul qilingan vaqti (tegishli o’zgarish va qo’shimchalari bilan)	Investitsiya loyihalarini dastlabki texnik-iqtisodiy asosla (DTIA) bo’yicha talablar va ularning mazmuni	Investitsiya loyihalarini texnik-iqtisodiy asosla (TIA) bo’yicha talablar va ularning mazmuni
1
2
3
4
...
n

4-mavzu. Loyihaning biznes-rejasi va uning tarkibiy tuzilishi.

Biznes reja keng, xar tomonlama anik tizimga tushirilgan va chukur uylab tayyorlangan xujjat bulib, u firmani kay maksadga xarakat kilayotganligi, kuzlangan maksadga kaysi yullar bilan erishish va kuzlangan maksadga erishgandan sung natija kanday buladi demak savollarga javob topiladi. Bu kulay, umumiy olingan, xisoblanib loyixani imkoniyatlari buyicha tula ma’lumot beradi. Biznes reja korxona (firma)ning strategik istikbolini belgilab beradigan asosiy xujjat xisoblanadi va uni 3-5 yilga tuzishni tavsiya etiladi.Biznes rejaning birinchi va ikkinchi yillariga kursatkichlarni (topshiriklarni) kvartallarga taksimlangan xolda berilishi maksadga muvofik xisoblanadi va fakat uchinchi yildan boshlab yillik kursatkich (topshirik)lar bilan chegaralanish mumkin.Biznes reja quyidagi asosiy masalalarni hal etadi, ya’ni:

- tadbirkorlarga korxona (firma)lar strategiyasini ishlab chiqish uchun asosi bo’libgina qolmay, uni muvaffaqiyatli amalga oshishiga kafolat ham beradi;

- bozor iqgisodiyoti sharoitida tadbirkorlik faoliyatini tashkil etish, tartibga solish va bajaralishini nazorat qilishning asosiy quroli bo’lib xizmat qiladi;

- tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish jarayonida to’satdan yuzaga kelgan salbiy holatlar yuzasidan tadbirkorlarni ogoxlantiriladi va ularni o’z vaqgida bartaraf etish tadbirlarini ishlab chiqishga yordam beradi;

- tadbirkorlik faoliyati yuzasidan banklar, investorlar va qarz beruvchilarga tegishli ma’lumotlar olishga imkon beradi.

Topshiriq №1
1. Biznes-rejaning mazmun-mohiyatini ochib berish bo’yicha o’z ta’riflarini keltirilgan turli iqtisodchi-olimlarning qarashlarini tahlil qiling va ular asosida o’z xulosangizni shakllantiring.

2. Biznes-rejaning iqtisodiy hayotimizdagi ahamiyati va usiz tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirishning natijalari to’g’risida o’z fikr-mulohazalaringizni bildiring.

Topshiriq №2
1. Bugungi kunda turli davlatlarda va xalqaro tashkilotlar tomonidan berilgan tavsiyalarga ko’ra turli mazmun va tarkibdagi biznes-rejalar ishlab chiqish variantlari mavjud. Siz ulardan bir nechatasini keltiring va ularning farqli jihatlarini ochib bering.

2. Quyida keltirilgan biznes-rejaning asosiy bo’limlari tarkibiy tuzilmasi mazmunini mustaqil ravishda to’liq va batafsil bayon qiling:

1. 
   Loyihaning asosiy g’oyasi va shart-sharoitlari.
   
2. 
   Bozor tahlili va marketing strategiyasi.
   
3. 
   Resurslar bilan ta’minlanganligi.
   
4. 
   Investitsiya ob’ektining joylashishi, qurilish uchastkasi va atrof-muhit.
   
5. 
   Loyihalashtirish va texnologiya.
   
6. 
   Korxonani tashkil etish va ustama xarajatlar.
   
7. 
   Mehnat resurslari.
   
8. 
   Investitsiya loyihasini amalga oshirish jarayonini rejalashtirish.
   
9. 
   Investitsiyani baholash va moliyaviy tahlil.
   
10. 
    Rezyume - texnik-iqtisodiy asoslashni qisqacha izohlash.
    

Ilova: kelishuv hujjatlari, grafiklar va boshqa hujjatlar.