Toshkent moliya instituti a. A. Omonov, T. M. Qoraliyev pul va banklar

Xalqaro rivojlanish assotsiatsiyasi (XRA) 1960 yilda tashkil etilgan bo lib, XTTB va XRA boshqaruv tartibi bir xil va ular bitta bank prezidenti tomonidan boshqariladi. XTTBning moliyaviy resurslari muomalaga chiqarilgan qimmatli qog‘ozlar bolsa, XRAning resurs manbasi a’zo - mamlakatlaming badallari va XTTBning foydasi hisoblanadi. XRA 20, 25 va 40 yil muddatga, 10 yillik imtiyoz davri bilan kreditlar beradi. Berilgan kreditlar boyicha foizlar hisoblanmaydi, biroq juda yuqori bolmagan 0,75 foiz miqdorida komission tolovlar undiriladi.

Aholi jon boshiga tx/gH keladigan yillik daromad 875 AQSh dollaridan kam bolgan mamlakatlar XRAning kreditiga da’vogarlik qilishi mumkin. Dunyo boyicha bunday mamlakatlar soni taxminan 81 tani (2008 yil) tashkil etib, ushbu mamlakatlarda 2,5 mlrddan ortiq aholi yashaydi. XRAning kreditlari asosan talim, sogliqni saqlash va qishloq xojaligini rivojlantirishga yo‘naltirladi. Unga XTTBga a’zo - mamlakatlar kirishga haqli bolib, lekin ko‘pchilik mamlakatlar bu imkoniyatdan foydalanmaydi, shuning uchun XTTBga a’zo bolgan 184 ta mamlakatdan faqat 164 tasi uning a’zosi hisoblandi.