Toshkent moliya instituti a. A. Omonov, T. M. Qoraliev pul va banklar

 
Inkassa topshiriqnomalari bilan hisob – kitoblarda
hujjatlarning aylanish tartibi
 
Inkasso topshiriqnomalari bilan hisob – kitoblarni amalga 
oshirilmaganligi iqtisodiy jarayonlarning ijobiy tashkil etilganligi va 
xo‘jalik subyektlarining soliqlar bo‘yicha to‘lovlarni o‘z vaqtida 
amalga oshirayotganligidan dalolat beradi. 
 
3.4.5. Cheklar bilan hisob – kitoblar 
 
Hisob – kitob cheklari asosan aholi o‘rtasida bo‘ladigan savdo 
munosabatlarida keng qo‘llanilib, Davlat tijorat Xalq banki bo‘limlari 
amaliyotida uchraydi. Shuni ta’kidlash lozimki, hisob – kitob cheklari 
bilan to‘lovlar naqd pulsiz shaklda amalga oshirilib, ularni naqd pulga 
aylantirish ta’qiqlanadi. 
Tijorat banklari o‘rtasida cheklar bilan hisob – kitoblarning 
asosan qo‘lda amalga oshirilishi, mijozning hisobvarag‘ini debetlash 
orqali mablag‘ni o‘tkazib berish lozimligi, bank bo‘limida vakillik 
hisobvarag‘ida mablag‘lar taqchilligi paytida qabul qilingan cheklar 
bo‘yicha to‘lovlarni o‘z vaqtida amalga oshirilmasligi, cheklarning 
yo‘lda yo‘qolishi va ayrim hollarda rekvizitlarining aniq bilinmasligi 
va to‘g‘ri rasmiylashtirilmaganligi kabi muammolar mavjud.

---

88 
Hisob – kitob cheki bu mijozning xizmat ko‘rsatuvchi bankka 
chek 
beruvchining 
hisobvarag‘idan 
chek 
qabul 
qiluvchining 
hisobvarag‘iga ma’lum miqdordagi mablag‘larni o‘tkazib berish uchun 
bankning maxsus blankasida – bankka bergan topshirig‘idir. 
Chek blankalari tijorat banklari buyurtmasiga ko‘ra tayyorlanadi. 
Bunda chek raqami va seriyasi, bank – emitentning nomi va firma 
belgisi tipografiya usulida yoziladi. 
Hisob – kitob cheklari faqat tovar va xizmatlar uchun xo‘jalik 
subyektlari va jismoniy shaxslar orasidagi naqd pulsiz hisob – kitoblar 
qilishda qo‘llaniladi. 
Hisob – kitob chekining maksimal summasi O‘zbekiston Respub-
likasi Markaziy banki o‘rnatadi, minimal summasi esa tijorat banklari 
tomonidan mustaqil ravishda belgilanadi.