Тошкент молия институти 21-мавзу. Миллий иқтисодиёт ва унинг макроиқтисодий кўрсаткичлари. Миллий ҳисоблар тизими маърузачи каландаров р

Яширин иқтисодиётнинг кўламига турли манбаларда фарқли курсаткичлар орқали баҳо берилган. Жумладан, АҚШ миллий иқтисодиётида яширин иқтисодиётнинг ҳиссаси ЯИМ га нисбатан 3-30 %, Россияда 5-50 % ни ташкил этади.

Масалан: иқтисодиётда биринчи йили 3 та апельсин ва 2 та олма, иккинчи йили 2 та апельсин ва 3 та олма ишлаб чиқарилган деб фараз қилсак, уларнинг қийматини баҳоламасдан қайси йили ишлаб чиқариш ҳажми катталигини аниқлаш мумкин эмас.

• 
  Масалан: иқтисодиётда биринчи йили 3 та апельсин ва 2 та олма, иккинчи йили 2 та апельсин ва 3 та олма ишлаб чиқарилган деб фараз қилсак, уларнинг қийматини баҳоламасдан қайси йили ишлаб чиқариш ҳажми катталигини аниқлаш мумкин эмас.
  

Йил	Йиллик ишлаб чиқариш ҳажми
Бозор қиймати
1	3 та апельсин ва 2 та олма	3 таси 200 сўмдан+2таси 300 сўмдан=1200 сўм.
2	2 та апельсин ва 3 та олма	2 таси 200 сўмдан+3таси 300 сўмдан=1300 сўм

ЯИЧ-ОИ=ЯҚҚ

Ялпи ишлаб чиқариш-мамлакам худудида ишлаб чиқарилган товарлар ва хизматларнинг умумий суммасидир

Оралиқ истеъмол-ишлаб чиқариш мақсадида фойдаланилган товар ва хизматлар (хом-ашё, материал, энергия ва ҳоказо)

Ялпи қўшилган қиймат-ишлаб чиқариш натижасида вужудга келтирилган қийматлар суммасидир

Миллий иқтисодиётдаги ЯҚҚ лар суммаси ЯИМ курсаткичини ташкил этади.

Тоғ-металлургия комбинати

ЯММ (ЯИМ) ҳажмини ҳисоблаб чиқишда фақат пировард маҳсулотлар бозор қиймати ҳисобга олинади, оралиқ маҳсулотлар қиймати эса ҳисобга олинмайди.