Toshkent kimyo-texnologiya instituti yangiyer filiali noorganik moddalar kimyoviy texnologiyasi fakulteti umumiy fanlar kafedrasi

UZUNLIKKA SAKRASH TEXNIKASI
Sakrash - yengil atletikaning bir turi hisoblanadi. Sakrashning vertikal va gorizontal turlari mavjud. Vertikal sakrashga balandlikka sakrash va shest bilan sakrash kirsa, gorizontal sakrash esa uzunlikka sakrash va uch karrali sakrash turlarini o'z ichiga oladi. Sakrashning bu turlari Olimpiada o'yinlariga kiradi.
Uzunlikka sakrash - sportchilardan sakrash va sprint sifatlarni talab qiladi. Bu sport turi qadimiy Olimpiya o'yinlari qatoriga kirgan. Hozirgi Olimpiya o'yinlari qatoriga ham kiritilgan (erkaklar uchun 1896-yildan, ayollar uchun 1948-yildan). Ko'pkurash tarkibiga kiradi.
Atletning vazifasi - uzoqroq masofaga sakrashdir. Birinchi bo'lib atletlar yugurib keladilar, so'ngra bir oyoqlari bilan maxsus doskadan itarilib, sakraydilar. Itarilish doskasidan qo'nish chuqurligining burchagigacha bo'lgan masofa kamida 10 metr bo'lishi kerak. Sakrash to'rtta fazadan iboratdir: yugurish, itarilish, uchish va qo'nish
Silkinch oyoq ko`proq to`g`irlanib, depsinuvchi oyoq tizzasi esa kattik bukiladi. Shu bilan bir vaktda, tos va umumiy og`irlik markaziga nisbatan oldinga siljiydi va sakrovchi ko`kragini kerib belini orqaga egadi. Bunday harakatga yarim bukilgan qo`llarni yon tomonlardan orqaga yoki orqadan yuqoriga aylantirib, yon tomonlarga tez harakati yordam beradi.





Sakrovchining harakatdan harakatga o`tishi keskin bo`lmasligi uchun intilishlari «Qaychi» usulida sakrashga olib keladi. Bu usulda bir harakat ikkinchisiga ravon o`tadi. «Qaychi» deyilgan harakat xarakterini to`g`ri ifodalaydi. Chunki uchish payti oyoqlar to`g`rilanmaydi va bir-biriga qarama-qarshi harakat qilmaydi. Bunday sakrashda oyoqlar yurishdagiga o`xshagan, lekin ancha keng harakat qilib 2,5 yoki 3,5 odimlanadi. Shuning uchun bunday sakrashni «havoda yugurib sakrash» deb ataydilar.



ASOSIY ADABIYOTLAR

1. 
   Normurodov A.N. Jismoniy tarbiya. O’quvuslubiy qo’llanma. T.: 2011.
   
2. 
   Normurodov A.N., Morgunova I.I., Jismoniy tarbiya fanidan namunaviy dastur (bakalavr yo’nalishi uchun), T.: Fan va texnologiyalar. 2004.