Toshkent kimyo-texnologiya instituti

XULOSA

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

ILOVALAR

KIRISH

To‘qimachilik materiallarining tasnifida har bir bo'lim orasida yarim mahsulotlar joylashadi. Lekin ular materialning ‘tish oralig'ida bo'lganligi uchun ishlab chiqarish jarayonida qisqa vaqt yotadi. Shuning uchun ular to ‘qimachilik materiallarining asosiy tasnifiga kirmaydi. Yarim mahsulotlarning turlari mutaxassislik fanlarida batafsil beriladi. Biroq tasnifdagi bolimlar orasidagi bog’liqlikni ko'rsatish uchun paxta tolasidan yigirilgan ipni olish jarayonida hosil bo'ladigan yarim mahsulotlarni misol qilib keltirish mumkin. Paxta tolasidan ip olish jarayonida quyidagi yarim mahsulotlar: xolst, tola tarami, pilta va pilik hosil bo'ladi. Yarim mahsulotlarni olish jarayonida to'qimachilik tolalari tozalanadi, titiladi, tekislanadi, uzunligi bo'yicha parallel holatga keltiriladi! Oxirgi yarim mahsulot — pilikdan ip yigiriladi.To'qimachilik buyumlari ham ikki holatda bo'lishi mumkin: xom buyumlar, ya'ni dastgohlardan olingan, hech qanday ishlov berilmagan buyumlar; tayyor buyumlar — xom buyumlarga kimyoviy pardozlash jarayoni berilgan; ya'ni oqartirilgan, bo'yalgan, gul bosilgan va hokazolar. Dastlabki tolalar o'simliklardan, jonivorlardan olinadi. Bu tolalar tabiiy tolalar deb ataladi. Tabiiy tolalar maxsus korxonalarda yetishtirilgan xom ashyoga dastlabki ishlov berish yo'li bilan olinadi (paxta, jun, kanop, zig'ir va h.k.). Tabiiy tolalar yakka, tanho tuzilishda (paxta turi) va bir qancha tanho tolalarning to'dasidan tashkil topgan texnik tola (zig'ir, kanop) holatida bo'ladi. Kimyoviy tola har xil tabiiy va sintetik polimerlarni eritish, sovutish, qotirish usullari bilan olingan tanho iplarning to'dasini uzish, kesish usuli bilan olinadi (viskoza, nitron, kapron, lavsan va h.k.). To'qimachilik materiallarining tasnifidagi l-bo'limga dastlabki tanho iplar kiradi. Tanho iplar tabiiy va kimyoviy guruhlarga bo'linadi. Tabiiy tanho iplarga seritsin moddasi bilan yelimlangan pillaning ipi kiradi. Kimyoviy tanho iplarga — viskoza, atsetat, kapron, lavsan, nitron va h.k. kiradi. Tabiiy va kimyoviy tanho iplar kompleks iplarning tarkibiga kiradi. Tanho iplardan to'qim achilik mahsulotlarini ishlab chiqarishda kompleks iplar holatida foydalaniladi. Har xil maqsadlar uchun tanho iplardan yo'g'onroq yakka iplar ishlab chiqariladi. Bu iplar monoip deb ataladi.