Toshkent kimyo-texnologiya instituti shahrisabz filiali tovarlar kimyosi va sifati

Meva va rezavor-mevali mahsulotlar. 
Bu gruppaga marmelad, pastila, 
murabbo, jem, povidlo, konfityur, jele va sukatlar kiradi. 
Marmelad 
meva va rezavor-mevali hamda jeleli qilib ishlab chiqariladi. 
Meva va rezavor-mevali marmelad olma marmeladi va pat marmeladi tarzida 
ishlab chiqariladi. 
Olma marmeladi olma pyuresiga shakar aralashtirib qaynatish va unga boshqa 
mevalardan olingan pyure, ozuqa bo’yoq moddalar, hushbo’y essensiya va kislotalar 
qo’shish yo’li bilan tayyorlanadi. Hosil bo’lgan massa qoliplarga solinadi va quritiladi. 
Olma marmeladi shakldor kesma va qatlamli marmeladlarga bo’linadi. 
Shakldor marmeladlar har hil buyumlar shaklida ishlab chiqariladi, ba`zan unga 
olxuri pyuresi qo’shiladi. 
Kesma marmelad to’g’ri burchak yoki rombaga o’xshash qilib ustiga shakar 
yoki qand talqoni sepib, ba`zan issiq qand sharbatiga botirib olish yo’li bilan olma 
pyuresidan ishlab chiqariladi. 
Katta-katta buloklardan iborat qatlamli marmelad to’g’ri burchak shaklida 
qatlamli qilib ba`zida meva va rezavorlar pyuresi qo’shib olmadan tayyorlanadi. U bir 
hil rangda bir qatlamli yoki har hil rangda ko’p qatlamli bo’ladi. 
Pat marmeladi yarim shar, dumaloq no’xot, non yoki oval shaklida ustiga 
shakar, qand talqoni sepilgan, shuningdeq qand sharbati qo’yilgan holda tayyorlanadi. 
Pat marmeladi asosan o’rik pyuresidan tayyorlanadi. 
 
Meva qandolatlar 

---

Povidlo 
meva yoki rezavorlar pyuresini shakar, pektin va ozuqa kislotalari 
qo’shib yoki qo’shmasdan qaynatish yo’li bilan tayyorlanadi. Povidloga bo’yoq 
moddalar bilan rang kiritish, shuningdeq sun`iy hushbo’y moddalar va essensiyalar 
qo’shilishiga yo’l qo’yilmaydi. 
Povidlo asosan olma pyuresidan, shuningdeq o’riq bexi, olcha, noq shaftoli, 
olxuri hamda meva va rezavorlar aralashmasidan tayyorlanadi. 
Povidlo bir hildagi quyuq, zich, konsistensiyali massa bo’lib, urug’siz va urug’ 
uyalarisiz, danagi olingan, po’sti artilmagan meva bo’lokchalaridan holi, sal nordon, 
hidi o’zi tayyorlangan mevalar hidiga o’xshash bo’lishi keraq 
Povidloda ko’pi bilan 34% suv va umumiy miqdori kamida 60% shakar bo’lishi kerak. 

Jele 
olxuri, olcha, togolcha, o’riq shaftoli, olma, bexi, mandarin, qulupnay, 
malina, smorodina, krijovniq uzum va boshqa xo’l meva hamda rezavorlar shirasidan 
tayyorlanadi. Sharbat shakar bilan aralashtiriladi va dirildoq massa hosil bo’lgunga 
qadar qaynatiladi. Agar sharbat yomon jelelansa unga pektin yoki agar qo’shiladi. Jele 
hom ashyosiga qarab uch turga bo’linadi: meva va rezavorlar sharbatidan tayyorlangan 
jele, meva va rezavorlar sharbatiga pektin qo’shib tayyorlangan jele, meva va rezavorlar 
sharbatiga agar qo’shib tayyorlangan jele.
Tayyor jeledagi shakar miqdori 60-65% atrofida bo’lishi keraq Sifatiga ko’ra 
jele a`lo va 1-navlariga bo’linadi. 
Shakarlanib qolgan, achigan, mog’orlagan, qo’ygan shakarning ta`mi bo’lgan, 
nordon yoki chuchmal, begona ta`mli, zich konsistensiyali va tuzilishi donador bo’lgan 
jele savdoga chiqarilmaydi. 
Sukatlar 
— 
bu butun holida va qirqib, sharbatda pishirilgan 
mevalar (olcha, gilos, olxuri, o’riq noq olma), shuningdeq qovun hamda tarvuz 
po’stidir. Sukatlar olish uchun mevalar olti-etti marta qand sharbatida qaynatiladi, har 
qaynatishda uning konsentrasiyasi oshirib boriladi. Qaynatiladigandan keyin sukatlar 
siropda uch-to’rt kun saqlanadi. Tayyor bo’lgan mevalar sharbat qoldig’idan ajratib 
olinadi, yog’och savatlarga taxlanadi va 45—55°S haroratda 4—8 soat quritiladi.