Toshkent kimyo-texnologiya institiuti "tasdiqlayman"

.Vositali  to‘ldiruvchi

  -  hokim  so‘zning 

kimga?  nimaga?  kimdan?

 

nimadan?  kim  uchun? 

nima  uchun?  kim  haqida?  nima  haqida?  kim  bilan?  nima  bilan?

  kabi  so‘roqlarga  javob 

bo‘lib  keladigan  kengaytiruvchilari 

vositali  to‘ldiruvchi

  deyiladi.  Vositali  to‘ldiruvchi 

jo‘nalish(-ga),  chiqish(-dan),ba’zan  o‘rin-payt(-da)  kelishiklari  qo‘shimchalarini  yoki 

uchun, 

bilan , orqali

 , 

xususida , to‘g‘risida

 kabi ko‘makchilarni olgan so‘zlar (yoki so‘z birikmasi) 

bilan ifodalanadi. 

M: 

Opam menga qaradi,men unga qaradim. 

     Yaxshiga yondash,yomondan qoch. 

Hol 

Hol ko‘proq gap markazi bo‘lmish kesimga bog‘lanib,undan anglashilgan ish-harakatning 

o‘rnini,  paytini,  holatini,  bajarilish  sababini,  maqsadini,  daraja-miqdorini  bildiradigan  ikkinchi 

darajali bo‘lakdir. Hol ma’no jihatdan quyidagi turlarga bo‘linadi:  

1)

 

Payt holi -

  Ish-harakat yoki holatning paytini bildirib qachon? qachongacha? qachondan 

beri? qay vaqt? kabi so‘roqlarga javob bo‘ladi. 

           M:

 

Kechqurun salqin bo‘ldi. Ertalab yo‘lga chiqamiz. 

2)

 

O‘rin holi

 - ish-harakatning o‘rnini bildirib,