Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti

1.2. Aralashtirish mashinalari va qurilmalari
Aralashtirish mashinalari (statsionar va ko‘chma beton qorg‘ichlar xamda qorishma aralashtirgichlar) beton aralashmalar va qorishmalar tayorlash uchun ishlatiladi. Majburiy aralashtirish mashinalari - beton qorgichlar (qattiq beton aralashmalar uchun) va qorishma aralashtirgichlarga, shuningdek, material erkin tushishi xisobiga aralashadigan mashinalar - gravitatsion mashinalarga (plastik beton aralashmalar uchun beton qorgichlarga), davriy va uzluksiz mashinalarga bo‘linadi.
Davriy qorish mashinalarini aralashtirish barabaninig foydali ishlab chixarish xajmi bo‘yicha bir galgi qorishma tayyorlash uchun aralashtirish barabaniga solinadigan quruq materiallar xajmining son qiymatlari yig‘indisi xarakterlaydi.Yangi mashinalarning asosiy parametri tayyor qorishmaning litrlarda o‘lchanadigan xajmi xisoblanadi.
Aralashtirish barabanining geometrik xajmi foydali ishlab chiqarish xajmidan 2,5 - 3-marta ortiq. Uzluksiz ishlaydigan aralashtirish mashinalaridan asosiy parametr m3 da o‘lchanadigan soatlik ish unumdorligi xisoblanadi.
Aralashtirish mashinalari stanina, aralashtirish barabani, dvigatelo, dvigateldan aralashtirish barabaniga yoki aralashtirish valiga xarakat uzatish sistemasi(yuritma), to‘kish qurilmasi, suv tozalash, qurilmasi va boshqarish organlaridan iborat. Baozi aralashtirish mashinalarida yuklash va suv doozalash qurilmasi bo‘lmaydi.
Aralashtirish mashinalari: barabanni to‘ntarib; barabanni og‘dirib; aylanuvchi baraban ichiga kiritiladigan to‘kish novi yordamida; baraban tubidagi to‘kish yukini ochib yoki barabanning aylanish yo‘nalishini o‘zgartirib bo‘shatiladi.
Aralashtirish mashinalarining ishi xo‘lda, elektr va pnevmatik qurilmalar yordamida boshxariladi.

1.2. Maydalovchi valetsli stanoklar (tegirmon stanoklari).

Turli qattiq va mo‘rt materiallarni maydalashda, maydalovchi valetslardan foydaliniladi. Bu qurilmalar sanoat korxonalarida xom -ashyo maxsulotlarini maydalashda keng qo‘llaniladi. Valetsli stanok korpusdan, bir juft valikdan, yuritma bilan bu ikki qoildiraklar yopiq bir zanjirdan tuzilgandir. Valiklar o‘zaro teskari xarakatda bo‘lib, bular orasidagi oraliq masofa boshxariladigan bo‘ladi va yopiq kontur xosil qiluvchi uzatmali yuritmadan tashkil topgan.
Yuritma vallarining xar xil tezlik bilan bir-biriga qarama-qarshi yo‘nalishda aylanishini taominlaydi. Materiallarni xar- xil kattalikda maydalash uchun valetslar orasidagi masofani boshxarish mumkin.