Toshkent farmatsevtika instituti

Patogenezi va klinikasi. Inkubatsion davri o`rtacha 7-kun davom etadi. Kasallik et uvishi, qaltiroq bosishi, qattiq bosh og`rishi va boldir muskullarida og`riq paydo bo`lishi bo`lishi bilan to`satdan boshlanadi. Temperature tez orada yuqori raqamlarga ko`tariladi(40 gacha boradi va bundan ortada). Istima 6-7 sutka davom etadi, keyin tempratura kritik tarzda normal darajgacha pasayadi. Xurujlar o`rtasidagi davr 7-8 sutkaga cho`ziladi, shundan keyin yana to`satdan kasallikning ikkinchi xuruji boshlanadi. Kasallik odatda 2-3 marta xuruj qilish bilan cheklandi, xurujlarning muddati qisqarib boradi, ular o`rtasidagi davr esa, aksincha uzayadi.

Diagnostikasi. Bu kasallikning diagnozini aniqlash uchun bemorning qoni tekshiriladi. Bemor isitmasi baland paytda olingan qondan tayyorlangan surtma va “yo’g’on tomchi” o’rganiladi; Romanovskiy – Gimza, Burri usullari bo’yicha va fuksin bilan bo’yaladi. Mikroskopda Qorong’ilashtirilgan doirada tyekshirilganda borryeliyalarning harakatchanligi aniqlanadi. Epidyemik va endyemik qaytalama tif borryeliyalarini bir-biridan farqlash uchun byemor qonidan tayyorlangan jonivorlarga yuqtiriladi. Dyengiz cho’chqalari va oq sichqonlar endyemik toshmali tip tyez uoqadi,bu kasallik qo’zg’atuvchsi ularning qonida bu kasallikni qo’zg’atuvchi spiroxyetalar ham topilishi mumkin.Dyengiz chochqalari tyerisining ostiga yoki ko’z xaltasiga patologik material kiritish yo’li bilan kasal yuqtirilgandan so’ng oradan 5 – 7 sutka o’tgach, ular kasalga chalinadilar; patologik material bilan zararlangan oq sichqonlarning qonida 48 soatdan so’ng borreliyarlar mavjudligi ma’lum bo’ladi. Bu jonivorlarga epidemik qaytalama tif borreliyarlari ta’sir qilmaydi. Qaytalama tifni davolashda penitsillin, levomisitin va mishyakovskiy preparatlari (novarsenol) dan foydalaniladi.