Toshkent farmatsevtika instituti

13.7. Gormonlar sinfining tasniflanishi

13.7.1.Steroid gormonlar

Steroid gormonlari lipid tabiatli politsiklik birikmalar bo`lib, strukturasi asosini siklopentanpergidrofenantren (steran) tashkil qiladi. U kondensatsiyalangan 3 ta to`yingan olti a`zoli halqalardan (A, B, C) va bitta to`yingan besh a`zoli halqadan (D) iborat. Steran asosi bu sinf gormonlarining umumiyligini belgilasa, xossalarini farqlanishini shu strukturani katta bo`lmagan modifikatsiyalari ta`minlaydi.

Steroid birikmalari suvda nisbatan yomon, organik erituvchilarda, moylarda va oqsil eritmalarida yaxshi eriydi. Gormonal steroidlar lipofilligi va turli oqsil eritmalariga o`xshashligi tufayli plazmatik membranalardan oson o`tadi, steroidogen hujayralardan qonga ajralib, undan ta`sirlanuvchi hujayralar ichiga kiradi.

Steroid gormonlari sinfi turli miqdorda uglerod atomlari saqovchi 4 ta steroidl unumlaridan iborat oilalarni o`z ichiga oladi: pregnan (C₂₁), androstan (C₁₉), estran (C₁₈) va xolestan (C₂₇).
Pregnan steroid gormonlari C₂₁ uglerod saqlovchi - pregnan steroidi unumlari:

430

Bu sinf gormonlari 2 ta asosiy guruhga bo`linadi: kortikosteroidlar -buyrak usti bezining po`stloq qismi gormonlari va progestinlar -tuxumdonlar va yo`ldosh (platsenta) gormonlari.