Toshkent farmatsevtika instituti tillar kafedrasi magistratura talabalari uchun

Testlar:
1. Antik davr notiqlaridan biri mashhur notiq Lisiy qancha nutq yozgan va bizgacha yetib kelgan nutqi qanchani tashkil etadi?
A. Lisiy butun ijodi davomida 300 ga yaqin nutq yozgan. Shundan 34 ta sud nutqi bizgacha saqlangan.
V. Lisiy butun ijodi davomida 200 ga yaqin nutq yozgan. Shundan 30 ta sud nutqi bizgacha saqlangan.
S. Lisiy butun ijodi davomida 100 ga yaqin nutq yozgan. Shundan 24 ta sud nutqi bizgacha saqlangan.
2. O‘zbek adabiy tilini uning me’yorlariga asoslanib egallaydigan yuksak madaniyatli mutaxassis asosan nimalarga amal qilishi lozim:
A. Ko‘proq o‘zgalarning nutqini tinglash, ularga taqlid qilish.
V. Ilmiy, badiiy va bosha adabiyotlarni, mashhur allomalar, san’atkorlarning nutqini o‘rganish, ovoz chiqarib ohangdor qilib matnlarni o‘qish, imlo ustida ishlash.
S. “Nutq madaniyati”ni egallash haqidagi adabiyotlarni egallash.
3. Rim notiqligi maktabining buyuk vakili Mark Kvintalian fikricha notiqlikda birinchi o‘rinda nima turadi?
A. Bilimdonlik, aql-zakovat, tushunarli so‘zlash.
V. Va’zxonlik, chechanlik.
S. Sabr-toqat qila bilish.
4. Kaykovuzning Sharq pedagogikasining nodir na-munasi hisoblangan “Qobusnoma” asarida nutq odobiga oid qanday muhim masalalar yoritilgan?
A. Nutqning ikki tomoni (go‘zal va xunuk, ichki va tashqi tomoni) haqida ma’lumot beruvchi asar.
V. Tilning barcha imkoniyatlaridan o‘rinli foyda-lanish to‘g‘risidagi asar.
S. Xalq orasida obro‘ qozonishga (nutq asosida) xizmat qiluvchi asar
4- Amaliy mashg’lot
Mustaqil ishlari uchun material.
Matnni notiqlik mahorati va san’atini oshirishga ta’siri jihatidan tahlil qiling.
Ey farzand bilgilki, kishi to‘rt nav bo‘lur: Biri ulkim, bilur va bilg‘onin ham bilur. Ul olimdir, unga tobe bo‘lmoq kerakdir. Biri uldurkim, bilmas va bilmog‘onin bilur, ul qobildir, unga o‘rgatmoq kerak. Biri uldurkim, bilur va bilg‘onin bilmas, ul uyqudadir. Uni bedor qilmoq kerakdur. Biri uldurkim, bilmas va bilmag‘onin ham bilmas, u johildir, undan qochmoq kerakdur. So‘z ham to‘rt navdur: biri bilmayturg‘on va aytilmayturg‘on; ikkilanchi, aytiladturg‘on va bilinaturg‘on; uchlonchi ham bilinaturg‘on va ham bilishga zaruriyatsiz ammo aytsa bilinaturg‘on; to‘rtlonchi, bilinmayturg‘on va aytilmaturg‘on. Ammo aytilmayturg‘on va bilin-mayturg‘on undoq so‘zdurki … dunyoning saloxi unga bog‘liqdur. Ul so‘zdin aytuvchiga ham, eshituvchiga ham ko‘p naf etar. Ammo bilinaturg‘on, biroq aytilmayturg‘on undoq so‘zdurlarki, bir muhtashim odamning aybi senga ma’lum bo‘lur. Lekin aql tariqidin, uni aytmoq besharmlikdur. Chunki aytsang ul muhtashimning qahri, yo ul do‘stning ozori senda hosil bo‘lur yoxud o‘z boshingga ulug‘ sho‘rish va g‘avg‘o paydo qilursan.
Bu so‘zlarningyaxshirog‘i ham bilinaturg‘on va aytilaturg‘on so‘zdur.