Toshkent farmatsevtika instituti tibbiy va biologik fanlar kafedrasi mikrobiologiya, virusologiya va

 Bo’g’ma qo’zg’atuvchisini toksigenligini aniqlash
. Buning uchun Petri kosachasidagi 
(tarkibiga 15 — 20% ot zardobi, 0,3% maltoza va 0,03% sistin qo’shilgan) oziqli sathiga, 5000 
AE/ml tutuvchi bo’g’maga qarshi antitoksinli zardob shimdirilgan 1,5X6 sm kattalikdagi filtr 
lentasi qo’yiladi.
 
Kosachalar 30 minut
 
37°S da termostatda turgandan so’ng tekshiriluvchi kulturadan 
qovuzloq bilan olinib, filtr qog’oziga perpendikulyar ravishda 0,6 -0,8 sm masofada pilakcha 
ko’rinishida ekiladi.(tekshirilayotgan kulturadan kamida 4-5 koloniya olib ekililishi kerak). 
Ikkinchi tomoniga kontrol sifatida ma’lum bo’lgan toksigen shtami ekiladi. Ekmalar 37°S da 
termostatga kelgusi kungacha qoldiriladi. 
Bo’g’maning identifikasiya-sida qo’shimcha,
 
ravishda sistinaza, ureaza sinamalari va 
agglyutinasiya qiluvchi bo’g’ma zardobi bilan agglyutinasiya reaksiyasi qo’yiladi. 
Sistinazani aniqlash
uchun (Pizu sinamasi) sistin qo’shilgan probirkadagi ZA
ustunchasiga 
tekshiriluvchi kultura sanchib ekiladi. Ekma 37°S da kelasi kungacha termostatga qo’yiladi. Chin 
bug’ma tayoqchalari sanchib ekilgan yunalishda qo’rg’oshin sulfid hosil bo’lishi natijasida muhit 
qorayadi, muhit sathidan 1 sm pastroqda qoramtir «bulutcha» paydo bo’ladi. 
Fermentativ xususiyatlari amaliyotda keng qo’llanilayotgan usullarda o’tkaziladi. 
Corynobacterium diphtheriae qo’zg’atuvchisi boshqa difteroidlardan farqlanib toksigenlik 
xususiyatga, sistin aktivligiga ega va maxsus qon zardobi bilan AR musbat bo’ladi, Bundan 
tashqari qo’shimcha fermentativ xususiyatlari va epidemiologik jihatdan zarur bo’lsa fagotiplari 
o’rganilib yakuniy javob beriladi. 
Labaratoriya mashg’uloti 13 
 
Mavzu:
Patogen anaeroblar. Qoqshol, gazli gangrena, qo’zg’atuvchilari 
Mashg’ulot rejasi
1
. 
Jarohat anaerob infeksiyalarning mikrobiologik diagnostika sxemasini o’rganish. 
2. Jarohat anaerob infeksiyalarning mikrobiologik diagnostikasida qo’llaniladigan 
bakteriologik, bakterioskopik va serologik usullar. 
3. Diagnostika, profilaktika va davolash preparatlari. 

---

159